Firma PwC wytypowała 10 kluczowych zagadnień regulacyjno-prawnych, które będą kształtowały otoczenie biznesowe przedsiębiorstw działających w branży motoryzacyjnej w 2020 roku.

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności wszedł w życie 1 listopada ubiegłego roku.

Niektóre przepisy (m.in. w zakresie sankcji CIT / PIT związanych z brakiem płatności w ramach split payment) obowiązują jednak od 1 stycznia 2020 r.

Mechanizm ten dotyczy wyłącznie transakcji dokonywanych pomiędzy podatnikami (B2B), które podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce, udokumentowanych fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza 15 000 zł (brutto).

Obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności objęte zostaną wybrane towary oraz usługi. Będzie on stosowany w odniesieniu do 150 grup towarowych i usługowych określonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) z 2008 r. w tym odnoszących się bezpośrednio do branży motoryzacyjnej (m.in. części i akcesoria do nadwozi, wiązki przewodów zapłonowych).

Podmioty zagraniczne rozliczające za pomocą przelewów bankowych transakcje podlegające opodatkowaniu VAT w Polsce zobowiązane zostaną do otwarcia rachunku bankowego w Polsce.

Za brak zastosowania się do przepisów, przewidziane są sankcje, które mogą być nałożone zarówno na dostawcę jak i nabywcę.

Nowy wykaz podatników VAT, tzw. „biała lista podatników VAT” wszedł w życie od 1 września 2019 r., jednak sankcje obowiązują co do zasady od 1 stycznia 2020 r.

Baza podatników VAT zawiera m.in. dane o numerach rachunków bankowych podatników VAT. Przelew na rachunek inny niż wskazany na liście, będzie skutkował brakiem możliwości zaliczenia wydatków do kosztów podatkowych.

Podatnicy nie będą mogli uwzględniać w kosztach podatkowych danego wydatku w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego – lub została dokonana przelewem na rachunek inny, niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w prowadzonym przez szefa KAS wykazie. Dotyczy to płatności za transakcje o wartości przekraczającej 15 000 zł realizowanych pomiędzy przedsiębiorcami. Dodatkowo, w takim przypadku przepisy przewidują także sankcję w postaci objęcia nabywcy solidarną odpowiedzialnością za zaległości podatkowe dostawcy – w części VAT proporcjonalnie przypadającej na tę transakcję.

Sankcje te wyłączać można poprzez zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o dokonaniu płatności na rachunek inny, niż zawarty w wykazie – w terminie do trzech dni od daty zlecenia przelewu.

Z dniem 1 stycznia 2020 r. weszły w życie zmiany modyfikujące w istotny sposób dotychczasowe zasady opodatkowania VAT międzynarodowego obrotu towarowego.

W założeniach mają przyczynić się do wyjaśnienia obecnych wątpliwości interpretacyjnych oraz przynieść uproszczenia pozwalające uelastycznić funkcjonujące na rynku modele biznesowe.

Zmiany dotyczą sposobu ustalania miejsca opodatkowania VAT dostaw w ramach transakcji z udziałem większej liczby podmiotów (tzw. transakcje ABC, transakcje łańcuchowe) – temat ten jest obecnie przedmiotem licznych wątpliwości interpretacyjnych, narażając uczestników obrotu na materialne sankcje w Polsce i innych krajach UE.

Zmiana dotyczy również dowodów pozwalających podatnikowi zastosować stawkę 0% VAT do dostaw towarów skierowanych na zagraniczne rynki UE (tzw. „WDT”) – nowe przepisy mają w założeniu pozwolić na ustandaryzowanie procesów w zakresie administrowania przedmiotowymi transakcjami z perspektywy podatkowej. Podejście Ministerstwa Finansów wskazuje jednocześnie, iż w mocy utrzymane zostaną również dotychczasowe przepisy krajowe w zakresie dowodów pozwalających stosować stawkę 0% przy WDT.

Uproszczone zostały rozliczenia VAT dostaw towarów z wykorzystaniem tzw. składu konsygnacyjnego – nowe przepisy mogą w istotny sposób przyczynić się do poszerzenia stosowania tego mechanizmu, pozwalając uczestnikom obrotu na redukcję obciążeń związanych z koniecznością rozliczania się z VAT w różnych krajach UE. Powinno to ucieszyć branżę motoryzacyjną, która powszechnie korzysta z tego typu magazynów.

Z początkiem 2018 r. weszły w życie przepisy, których skutki mocno odczuli i nadal odczuwają producenci będący częścią dużych koncernów motoryzacyjnych.

Ustawodawca wprowadził bowiem do ustawy o CIT przepisy o tzw. limicie kosztów usług niematerialnych. Ich celem jest ograniczenie działań skutkujących nieuzasadnionym transferem zysków między spółkami z jednej grupy.

Limit może w istotny sposób wpływać na rozliczenia podatkowe zlokalizowanych w Polsce spółek produkcyjnych należących do międzynarodowych grup kapitałowych – często takie podmioty ponoszą znaczące opłaty za tzw. commission fee, patenty czy know-how produkcyjny nabywane z grupy.

Zasadniczo regulacja dotyczy wszelkich wydatków poniesionych na zakup usług niematerialnych od podmiotów powiązanych. Wydatki te mogą być bez ograniczeń zaliczane do kosztów podatkowych tylko do kwoty 3 mln zł, która stanowi „kwotę wolną”. Natomiast nadwyżka kosztów ponad tą kwotę jest limitowana do 5% EBITDA podatnika. Innymi słowy, nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów wydatki na usługi niematerialne nabywane z grupy w tej części, w jakiej przekraczają 3 mln powiększone o dodatkową kwotę 5% EBITDA.

Do wydatków objętych limitem należą koszty m.in. badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze. Limit obejmuje także opłaty za autorskie lub pokrewne prawa majątkowe, licencje, prawa własności przemysłowej (w tym wzory przemysłowe, wynalazki, znaki towarowe), know-how, jak również odpisy amortyzacyjne od tych wartości niematerialnych.

Zawieszenia ceł autonomicznych to instrument umożliwiający unijnym producentom ponoszenie mniejszych kosztów importowych, jeżeli towar którego używają do produkcji jest niedostępny, bądź trudno dostępny na terenie UE.

Czasowe zawieszenie autonomicznych stawek celnych (realnie stawka 0% cła) może zostać wprowadzone na określone szczegółowo rodzaje towarów, wykorzystywanych do produkcji w UE. Efektem jest znaczące obniżenie należności przywozowych z uwagi na brak konieczności zapłaty cła oraz obniżenie podstawy opodatkowania VAT z tytułu importu towarów.

Obecnie obowiązują zawieszenia celne na kilkaset towarów o różnorakim charakterze. Wiele z tych towarów, to towary dla branż chemicznej, elektronicznej oraz przede wszystkim motoryzacyjnej. Oznacza, to że już teraz firmy z branży automotive mogą korzystać ze stawki 0% w przypadku ich importu. Istnieje również możliwość wnioskowania o ustanowienie nowych zawieszeń ceł przez unijne podmioty z branży motoryzacyjnej.

Warunki ubiegania się o zawieszenie to m.in.:

• Towar o identycznych parametrach jest niedostępny, bądź trudno dostępny, na terytorium Unii Europejskiej,
• Importowany towar nie powinien stanowić produktu finalnego, przeznaczonego do sprzedaży konsumentom końcowym (surowiec, komponent)
• Planowane oszczędności z tytułu wprowadzenia zawieszenia celnego przekroczą 15 000 euro w skali roku
• Towar nie jest objęty umową na wyłączność.

1 stycznia 2020 r. weszły w życie nowe przepisy, których celem jest ograniczenie zatorów płatniczych poprzez w szczególności skuteczniejsze niż dotychczas karanie przedsiębiorstw zwlekających z terminową regulacją należności.

Nowe przepisy wprowadzają m.in.:

• Bezwzględne skrócenie maksymalnych terminów płatności w odniesieniu do niektórych transakcji;
• Zaostrzenie warunków zastrzegania wydłużonych terminów płatności;
• Zwiększają stawki odsetek za opóźnienia w płatnościach;
• Nowy rodzaj postępowania prowadzonego przez Prezesa UOKiK względem dłużników opóźniających się z płatnościami;
• Nowy rodzaj wysokich kar za opóźnienia w płatnościach;
• Nowy obowiązek składania rocznych sprawozdań w zakresie stosowanych praktyk płatniczych dla największych przedsiębiorców;
• Nowe zasady ustalania kosztów i przychodów podatkowych w CIT i PIT.

Od 1 listopada 2019 r. powszechnie stosowane w branży motoryzacyjnej preparaty smarowe o kodzie CN 3403, do których dotychczas stosowana była zerowa stawka akcyzy, objęte zostały stawką podatku akcyzowego w wysokości 1180 zł/1000 litrów.

Zmiana ta doprowadzi do sytuacji, w której po 1 listopada 2019 r. produkcja tych wyrobów na terenie kraju będzie musiała odbywać się w składzie podatkowym.

Do preparatów smarowych o kodzie CN 3403 od 1 listopada 2019 r. (w związku z objęciem ich pozytywną stawką akcyzy) konieczne będzie stosowanie procedury zawieszenia poboru akcyzy.

Dodatkowo w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego tych wyrobów poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy podatnik zobowiązany będzie do spełnienia poniższych warunków formalnych:

• przed wprowadzeniem wyrobów akcyzowych na terytorium kraju dokonać zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym do właściwego naczelnika urzędu skarbowego,
• bez wezwania organu podatkowego, złożyć do naczelnika urzędu skarbowego deklarację uproszczoną oraz obliczyć akcyzę i dokonać jej zapłaty na rachunek urzędu skarbowego,
• złożyć zabezpieczenie akcyzowe
• prowadzić ewidencję nabyć wewnątrzwspólnotowych.

Do preparatów smarowych możliwe będzie jednak zastosowanie zwolnienia od podatku akcyzowego (na takich samych warunkach jak obecnie stosowane zwolnienie dla olejów smarowych).

Warunkami tymi są:

• przeznaczenie preparatów smarowych do wykorzystania do celów innych niż napędowe lub opałowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, albo jako oleje smarowe do silników albo do produkcji paliw silnikowych, olejów opałowych, dodatków lub domieszek do paliw silnikowych lub olejów smarowych do silników,
• przemieszczanie wyrobów według ściśle określonych schematów (np od składu podatkowego do podmiotu pośredniczącego lub zużywającego, od podmiotu pośredniczącego do podmiotu zużywającego) lub w przypadku żucia przez skład podatkowy lub podmiot pośredniczący występujący jako podmiot zużywający,
• przemieszczanie wyrobów na podstawie dokumentu dostawy (DD) lub elektronicznego dokumentu dostawy (e-DD).

W dniu 1 stycznia 2020 r. ruszyła internetowa Baza danych o odpadach (BDO). Zastąpiła ona dotychczasowe papierowe sprawozdania.

Brak wpisu do BDO w praktyce co do zasady nie wiązał się z negatywnymi konsekwencjami. Teraz ma się to zmienić – firmom nie zarejestrowanym w BDO, a wytwarzającym odpady grożą kontrole i wysokie kary finansowe.

Ze względu na duży chaos na rynku, który spowodowały nowe przepisy aktualnie trwają prace nad opóźnieniem pełnego wejścia w życie nowych regulacji związanych z elektroniczną wersją BDO o 6 miesięcy – do 30 czerwca 2020 r.

Od 1 stycznia 2020 r. wchodzą w życie nowe, bardziej restrykcyjne, wymogi określające normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) 2019/631 z dnia 17 kwietnia 2019 r.

Wartością bazową dla emisji samochodów osobowych od 2020 jest 95g/km a szczegóły wyliczeń zależne m.in. od masy pojazdu, zostały zdefiniowane w załączniku numer 1 do Rozporządzenia. Dodatkowym aspektem, który należy uwzględnić jest wdrożenie procedury WLTP (ang. Worldwide Harmonised Light Vehicles Test Procedure). Nowe cele w zakresie emisji CO2 powinny być oparte na emisjach CO2 ustalonych na podstawie tejże procedury badań z pewnymi wyłączeniami.

Tempo redukcji dopuszczalnych emisji jest dynamiczne i ustawodawca przewidział szereg różnych rozwiązań, które mają pozwolić koncernom dostosować się do nowych przepisów w sposób elastyczny. M.in. dopuszczalne jest tworzenie grupy producentów. Ponadto, w roku 2020 r. do celów określenia średniego poziomu emisji CO2 dla każdego producenta uwzględnia 95% nowych samochodów osobowych każdego producenta, a dopiero począwszy od 2021 r. będzie dotyczyły to wszystkich pojazdów w ofercie.

Koncernom, które nie dostosują się do wymogów grożą istotne obciążenia, gdyż za niespełnienie wymogów unijnych zostaną naliczone opłaty z tytułu przekroczenia poziomu emisji wg wzoru:

(przekroczenie poziomu emisji × 95 EUR) × liczba nowo rejestrowanych pojazdów.

W Dzienniku Ustaw opublikowane zostało rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków udzielania i rozliczania wsparcia zakupu przez osoby fizyczne nowych samochodów elektrycznych oraz napędzanych wodorem.

Rozporządzenie weszło w życie 27 listopada 2019 i dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które mogą otrzymać wsparcie w postaci dofinansowania 30% ceny zakupu. Kwota dofinansowania nie będzie mogła przekroczyć 37,5 tys. zł dla pojazdu elektrycznego, a dla pojazdu zasilanego wodorem – 90 tys. zł. Zostały wprowadzone również limity wysokości ceny zakupionego pojazdu – jest to 125 tys. zł dla pojazdu elektrycznego, a w przypadku pojazdu wodorowego – 300 tys. zł.

Pozostałymi warunkami koniecznymi do spełnienia by otrzymać dotację jest zobowiązanie się do niezbywania zakupionego pojazdu przez okres co najmniej 2 lat od daty jego zakupu, a także zawarcia odpowiedniej polisy ubezpieczeniowej. Pierwszy nabór zostanie uruchomiony na początku 2020 roku.

Źródło: PwC