Kongres Nowej Mobilności 2021 odbył się w dniach 7 i 8 października w liczącej ponad 3 500 m2 przestrzeni łódzkiego EC1. Organizatorami wydarzenia, które zgromadziło rekordową liczbę 1 000 uczestników, w tym kilkuset przedstawicieli administracji centralnej, samorządów, ekspertów i praktyków rynku e-mobility oraz kilkudziesięciu wystawców były Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych (PSPA) oraz Miasto Łódź. Na KNM 2021 odbyło się ponad 50 merytorycznych spotkań, liczne premiery, pokazy oraz wydarzenia towarzyszące. W rezultacie Łódź na 48 godzin stała się stolicą polskiej elektromobilności. Jakie są najważniejsze wnioski z Kongresu?

KNM 2021 zainaugurował panel z udziałem Michała Kurtyki – Ministra Klimatu i Środowiska, Hanny Zdanowskiej – Prezydent Miasta Łodzi, Anny Clunes – Ambasador Wielkiej Brytanii, Juha Ottmana – Ambasadora Finlandii oraz Svena Steina – członka zarządu Volkswagen Group Polska. Uczestnicy debaty zgodzili się, że dzięki wdrożeniu „Fit for 55”, Polska stoi przed historyczną szansą nie tylko na ograniczenie emisji z sektora transportu, ale również wzrost innowacyjności krajowej gospodarki, znaczne podniesienie wartości eksportu oraz utworzenie tysięcy nowych miejsc pracy.

Program KNM 2021 poświęcono w znacznej części obecnym i planowanym instrumentom wsparcia elektromobilności, zarówno w obszarze pojazdów, jak i infrastruktury ładowania. Minister Klimatu i Środowiska Michał Kurtyka podkreślił kluczową rolę subsydiów dla zwiększenia popytu na pojazdy elektryczne w Polsce.

Na podstawie prowadzonego przez PSPA i PZPM „Licznika elektromobilności” pod koniec sierpnia 2021 r. w Polsce było zarejestrowane łącznie ok. 15,4 tys. osobowych, dostawczych, i ciężarowych pojazdów całkowicie elektrycznych. Potrojenie tej liczby oznacza zwiększenie parku BEV do ok. 46 tys. szt.

Uczestnicy Kongresu Nowej Mobilności 2021 dowiedzieli się m.in., że NFOŚiGW podwyższy budżet programu „Mój Elektryk” o dodatkowe 200 mln zł – z 500 do 700 mln zł. Co więcej, jeszcze w październiku ruszy nabór dla beneficjentów instytucjonalnych, którzy nabywają pojazdy elektryczne za gotówkę lub na kredyt. Leasingobiorcy będą musieli poczekać trochę dłużej.

Dodał, że w zależności od popularności „Mojego Elektryka” Fundusz nie wyklucza dalszego podniesienia budżetu.

Na KNM 2021 przedstawiciele NFOŚiGW ujawnili ponadto kolejne szczegóły oczekiwanego już od wielu miesięcy programu dopłat do infrastruktury ładowania. Wiceprezes Artur Lorkowski poinformował, że uzgodniono już z Komisją Europejską i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym uruchomienie (być może już w listopadzie) adresowanego do OSD programu wsparcia inwestycji w eliminację deficytu mocy dla stacji DC w ramach tzw. funduszu modernizacyjnego. Pozwoli to na rozbudowę sieci elektroenergetycznej niezbędnej dla instalacji szybkich ładowarek EV. Powiedział ponadto, że NFOŚiGW zakończył negocjacje z Komisją Europejską dotyczące warunków udzielania pomocy publicznej w programie wsparcia instalacji stacji ładowania.

Po przyjęciu decyzji Minister Klimatu i Środowiska ma wydać skorygowane rozporządzenie w tym zakresie. Ostatnia wersja przepisów przewidywała możliwość udzielenia pomocy w formie dotacji m.in. na budowę lub przebudowę ogólnodostępnej stacji ładowania o mocy nie mniejszej niż 50 kW, wyposażonej w co najmniej 2 punkty ładowania, z czego co najmniej 1 umożliwia świadczenie usługi ładowania prądem stałym i ma moc nie mniejszą niż 50 kW. Dla stacji o mocy od 50 i mniejszej niż 150 kW przewidywana pomoc to do 30% kosztów kwalifikowalnych (poziom dofinansowania zwiększa się o 15% w przypadkach określonych w rozporządzeniu), a dla stacji o mocy co najmniej 150 kW – do 50% kosztów kwalifikowalnych. NFOŚiGW liczy, że uruchomienie naboru będzie możliwe jeszcze w listopadzie bieżącego roku.

Uczestnicy Kongresu Nowej Mobilności wielokrotnie podkreślali kluczową rolę samorządów dla rozwoju elektromobilności w Polsce. Wskazywali, że dekarbonizacja transportu to proces, którego przyspieszenie wymaga podjęcia zdecydowanych działań również na poziomie lokalnym.

Drugi dzień Kongresu rozpoczął panel dyskusyjny „Koalicja polskich miast na rzecz czystego transportu”. Wzięli w nim udział Konrad Fijołek – prezydent Rzeszowa, Arkadiusz Chęciński – prezydent Sosnowca, Mariusz Wołosz – prezydent Bytomia, Katarzyna Gruszecka-Spychała – wiceprezydent Gdyni, Adam Wieczorek – wiceprezydent Łodzi, Mirosław Kozłowicz – z-ca prezydenta Bydgoszczy, Agata Wojda – wiceprezydent Kielc, Artur Szymczyk – z-ca prezydenta Lublina, Mikołaj Kostka – prezydent Ostrowa Wielkopolskiego, Kazimierz Karolczak – przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Prelegenci debatowali m.in. o strefach czystego transportu, zeroemisyjnym transporcie zbiorowym, mikromobilności oraz innych instrumentach sprzyjających poprawie stanu powietrza i komfortu życia w polskich samorządach. W trakcie KNM zainaugurowano również działalność Komitetu Samorządowego PSPA.

Kongres Nowej Mobilności stanowił niepowtarzalną okazję do wymiany najlepszych, międzynarodowych praktyk. Przedstawiciele Wielkiej Brytanii oraz Finlandii wskazali, że oprócz ustanowienia systemu wsparcia rynku samochodów elektrycznych, ograniczenie emisji z transportu wymaga zdecydowanej redukcji liczby pojazdów spalinowych.

Ambasador Finlandii, Juha Ottman zaznaczył, że do 2030 r. rząd w Helsinkach chce ograniczyć o połowę emisje z sektora transportu. Udział samochodów elektrycznych w Finlandii stale się zwiększa, szczególnie w miastach. Administracja stawia m.in. na rozwój i subsydia do infrastruktury ładowania.

Podczas Kongresu Nowej Mobilności 2021 PSPA przedstawiło raport merytoryczny zawierający kompleksową propozycję wsparcia rynku używanych samochodów elektrycznych.

Maciej Mazur, dodał, że w pierwszej kolejności powinien być to system dotacji ze środków NFOŚiGW, zaś w kolejnych etapach – regulacje pozwalające ograniczyć import najstarszych, najbardziej emisyjnych samochodów spalinowych. PSPA proponuje dopłaty w wysokości do 9 lub 13 tys. zł w przypadku posiadaczy Karty Dużej Rodziny. Dofinansowanie byłoby kierowane do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, nabywających osobowe (kategorii M1) całkowicie elektryczne samochody w maksymalnej cenie do 125 tys. zł. Pojazdy objęte subsydiami nie mogłyby być starsze niż 4 lata, a ich przebieg nie mógłby przekraczać 60 tys. km.

Podczas KNM 2021 odbył się również panel dyskusyjny „Wodór w transporcie – perspektywy rozwoju i bariery do pokonania”. W debacie uczestniczyli przedstawiciele: Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Toyoty Motor Poland, Instytutu Transportu Samochodowego, Sieci Badawczej Łukasiewicz, TÜV SÜD Polska oraz Hydrogen Utopia.

W świetle zmian klimatu musimy przyspieszyć, ale w chwili obecnej tylko promil obecnie wykorzystywanej energii pochodzi z wodoru. W 2030 roku globalnie będzie to raptem 0,5 procenta. Świadczy to o braku dynamiki w wykorzystaniu tego pierwiastka jako paliwa trakcyjnego – podkreślili paneliści.

Zwrócili także uwagę na fakt, że wdrożenie polskiej strategii wodorowej wymagać będzie nie tylko nakładów finansowych w infrastrukturę przesyłową i tankowania, ale także w tworzenia niezbędnej kadry – naukowej i pracowniczej. Wyzwaniem są głównie regulacje prawne, które nie nadążają za wprowadzaną technologią. Eksperci podkreślili, że niezbędna jest rozbudowa infrastruktury oraz kompletowanie technologii i kadry pracowniczej, które mogą zapewnić nam gospodarczy i rynkowy sukces.

Na podstawie prowadzonego przez PSPA i PZPM „Licznika elektromobilności” pod koniec sierpnia 2021 r. w Polsce było zarejestrowane łącznie 59 samochodów zasilanych ogniwami paliwowymi. Jednocześnie nie funkcjonowała żadna, ogólnodostępna stacja tankowania wodoru. W celu popularyzacji tego paliwa w transporcie w najbliższym czasie zostanie podpisana przez sygnatariuszy reprezentujących rząd, branżę (w tym PSPA) oraz jednostki naukowo-badawcze tzw. Porozumienie Wodorowe – deklaracja budowy gospodarki wodorowej w Polsce.

Jednym z Patronów Branżowych Kongresu Nowej Mobilności 2021 był Urząd Dozoru Technicznego. Przedstawiciele instytucji zadeklarowali zamiar pogłębienia współpracy z branżą w celu wypracowania odpowiednich zmian legislacyjnych. Długi czas oczekiwania na odbiór stacji przez UDT wciąż jest identyfikowany przez operatorów jako czynnik opóźniający rozbudowę sieci ogólnodostępnych ładowarek w Polsce.

Na podstawie szacunków BNEF Polska zajmuje obecnie pozycję europejskiego lidera w zakresie dostaw ogniw litowo-jonowych oraz komponentów powiązanych i powinna ją utrzymać co najmniej do 2025 r. Akumulatory li-ion stają się polskim towarem eksportowym nr 1, dlatego też podczas KNM 2021 odbył się „Polish Battery Day”. Międzynarodowi eksperci dyskutowali o tym, jak dodatkowo wzmocnić pozycję Polski w tym kluczowym segmencie.

Eksperci podkreślali również, że istotnym komponentem budowy kompetencji w zakresie R&D w polskim sektorze bateryjnym jest wzmacnianie ośrodków akademickich pod względem wiedzy i możliwością rozwijania umiejętności praktycznych, w co już teraz angażują się niektóre firmy – takie jak Daimler czy Northvolt – budując przyszłe kadry z tego obszaru. Uczestnicy debaty zwracali ponadto uwagę, że rynek akumulatorów li-ion to element zrównoważonego rozwoju również w innych obszarach niż samochody osobowe: ma także wpływ na transport morski i ciężki oraz w ramach takich aktywności jak przemysł wydobywczy czy budowlany.

Kongres Nowej Mobilności wsparły merytorycznie: GreenWay Polska, PKN Orlen, Ambasada Wielkiej Brytanii, Bussines Finland, Volkswagen, Volkswagen – Samochody dostawcze, Skoda, Audi, Porsche, Toyota, EC1, PWC, PKO Leasing i ARVAL. W gronie partnerów znalazły się firmy: Daimler, BMW Polska, Hyundai, GLS, Otomoto, Air Products, BNP Paribas, InPost, Rossmann, Go+eAuto, Veolia, BOŚ Bank, EFL Grupa Credit Agricole oraz Fundacja Kierunkowskaz. Logistyczne wsparcie w ramach Kongresu zapewnił Uber.

Wśród wystawców wydarzenia znalazły się firmy aktywne na gruncie zeroemisyjnego transportu: Jaszpol, Nissan, Mazda, Technitel, Vosco Auto, EvMotors, ABB, Enelion oraz Mitsubishi. Patronatu honorowego Kongresowi udzieliły: Ministerstwo Infrastruktury, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Unia Metropolii Polskich. Wśród miast patronackich znalazły się: Łódź, Lublin, Poznań i Gdynia.

Patroni branżowi KNM to: Instytut Transportu Samochodowego, Łukasiewicz – Instytut Elektrotechniki, Forum Energii, Urząd Dozoru Technicznego, IBRM Samar, Polski Związek Wynajmu i Leasingu Pojazdów, Związek Polskiego Leasingu, Stowarzyszenie Dystrybutorów Części Zamiennych, Bosmal, Polski Związek Przemysłu Oponiarskiego, Krajowa Izba Klastrów Energii, Politechnika Wrocławska, Politechnika Krakowska, Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej, Wydział Energetyki i Paliw oraz Press Service.

Patronem medialnym wydarzenia był Motofaktor.pl.