Historia zaczęła się w 1970 roku, gdy Bogdan Fota ukończył Wydział Budowy Maszyn Politechniki Gdańskiej i rozpoczął pracę w gdańskiej Wytwórni Łożysk Ślizgowych BIMET. Trzy lata później zdobyte tam doświadczenie wykorzystał otwierając w dzielnicy Wrzeszcz własny warsztat specjalizujący się w naprawach Fordów.  Dzięki temu, że Fota sam przywoził części z RFN, w latach 80. ubiegłego wieku jego warsztat był jednym z nielicznych w kraju dysponującymi częściami oryginalnymi.

Po upadku komunizmu w 1989 roku wszystko w branży się zmieniło. Pojawiła się konkurencja, ale i otworzyły się nowe możliwości. Fota skoncentrował się na sprowadzaniu i sprzedaży części zamiennych. W 1990 r. założył Przedsiębiorstwo Handlowe Fota, które dwa lata później zaczęło tworzyć oddziały w kolejnych polskich miastach. Pod koniec dekady Fota miał już Polską Sieć Dystrybucji Części Samochodowych zrzeszającą samodzielne hurtownie i sklepy. Kolejnym krokiem było zbudowanie sieci Leader Service, i Leader Service Truck skupiającej niezależne warsztaty, zaopatrywane przez Fotę. Nie mniej ważną decyzją było stworzenie marki Kager dla importowanych części. Po rozstaniu z Fordem w 2001 r., kilka miesięcy później Bogdan Fota został dealerem aut BMW.

W 2005 r. spółka rozpoczęła niezbyt udaną, jak się później okazało, ekspansję zagraniczną, tworząc zależne spółki dystrybucji części w Czechach, na Słowacji, Ukrainie i Węgrzech. Rozwój działalności w kraju i próba podboju zagranicy wymagały nowych funduszy. Stąd naturalnym wyborem stał się debiut na warszawskiej giełdzie. Jednak do dziś Bogdan Fota wraz z żoną zachowują w posiadaniu 73,6 proc. akcji spółki. Jedynym większym inwestorem zewnętrznym (z udziałem ok. 5 proc.) jest Fundusz Pioneer, pod koniec maja 2013 akcji Fota SA zaczął się pozbywać Otwarty Fundusz Emerytalny ING.

Bogdan Fota nie należy do grona biznesmenów-celebrytów, nie obnosi się z majątkiem. Ale na liście 100 najbogatszych Polaków tygodnika „Wprost” zadebiutował w roku 2000 od razu na 30. miejscu. Rok później zajął najwyższą w swej karierze, 27. lokatę.

Wciąż pomnażał kapitał, ale konkurencja bogaciła się szybciej, dlatego od 2002 r. rozpoczął wędrówkę w dół rankingu – z majątkiem 300 mln zł zajął 44 pozycję. W 2005 r. przychody ze sprzedaży Fota SA wyniosły 327 mln zł, a zysk netto – 11,7 mln zł.  W 2006 roku sponsorowani przez niego koszykarze Kager Gdynia awansowali do ekstraklasy. Wcześniej, w latach 90., wspierał mistrzynie Polski w koszykówce kobiet i uczestniczki Euroligi (Fota Porta Gdynia, dzisiejszy Lotos), a następnie koszykarki Łódzkiego Klubu Sportowego, w związku z budową w Łodzi centrum logistycznego. W 2007 roku Bogdan Fota po raz ostatni, jak dotąd, znalazł się na liście 100 najbogatszych Polaków tygodnika „Wprost” – zajął 65. miejsce z majątkiem szacowanym na 370 mln zł.

Poważne problemy zaczęły się 5 lat temu. Jak przyznał sam Bogdan Fota w rozmowie z „Pulsem Biznesu”, w kryzysowym 2008 roku dyrektor finansowa naraziła spółkę na poważne straty na krótkoterminowych opcjach walutowych. Sam mówił o 11 mln zł utopionych w opcjach. Pod koniec 2008 r. zatrudnił na stanowisku prezesa Wojciecha Pratkowskiego, który w 2009 r. wyprowadził firmę na lekki plus (zysk netto 7 mln zł), bo wcześniej przez dwa lata przynosiła straty. W lutym 2009 r. Fota wycofał się z zarządzania spółką, przechodząc do rady nadzorczej.

W 2010 r. Grupa Fota wciąż kontrolowała 10 proc. polskiego rynku sprzedaży części zamiennych do samochodów osobowych, dostawczych  i ciężarowych. Kolejne lata przynosiły jednak spadek obrotów i zysków. Straty generowane przez spółki zagraniczne wymusiły w 2011 r. wycofanie się z rynku węgierskiego, a w 2012 r. – z czeskiego. Do dzisiaj Fota jest obecna na Słowacji i Ukrainie, ale i tam próżno szukać sukcesów. Spółka informowała w ostatnich latach o ostrych cięciach kosztów zarządzania i zakończeniu współpracy z naruszającymi umowy agentami, którzy narazili giełdową spółkę na 10 mln zł strat.

W biznesie Bogdan Fota stawiał na krewnych. Jego szwagier Radosław Wojtkiewicz od niemal 20 lat pracuje w firmach Grupy, obecnie jako członek zarządu i dyrektor zarządzający Foty SA. Syn Bogdana, Karol jest prezesem firmy Fota Ltd., prowadzącej autoryzowany serwis dla aut marek BMW i Mini w Trójmieście. Drugi syn Jakub też jest od lat obecny w rodzinnym biznesie. Zasiadał w radzie nadzorczej spółki. 24 czerwca 2013 r., czyli akurat gdy przyszły kolejne złe wiadomości o wypowiedzeniu umów kredytowych przez banki, Jakub Fota wskoczył na głęboką wodę: z pozycji członka zarządu zajmowanej od początku kwietnia 2013, awansował na wiceprezesa giełdowej spółki.

Czy właśnie to nadmiar zaufania do własnych możliwości oraz talentów krewnych jest przyczyną obecnych kłopotów dystrybutora części? Niekoniecznie. Bogdan Fota zdawał sobie sprawę, że rozwój biznesu wymaga postawienia na czele spółki menadżera z prawdziwego zdarzenia. Z tego powodu wycofał się z zarządu na początku 2009 r. Od kilku lat ważne stanowiska dyrektorów ds. sprzedaży i finansów oraz członków zarządu w spółce Fota SA zajmują specjaliści spoza rodziny, ale to nie przyniosło poprawy wyników. Pojawiły się sygnały, że firma mogłaby zostać sprzedana, ale do takiej transakcji nie doszło.

Tymczasem konkurencja rosła w siłę, a Fota SA słabła. Ani cięcia kosztów, ani ogłoszony wiosną plan naprawczy nie odwróciły trendu. Gwoździem do trumny firmy okazały się decyzje banków o wypowiedzenie umów kredytów, w konsekwencji których doszło do praktycznej utraty płynności finansowej, co zmusiło zarząd do złożenia wniosku o upadłość.

Zdjęcie: Dariusz Iwański / Forum