Rynek usług naprawczych, serwisów, warsztatów niezależnych uzależniony jest od liczby pojazdów i natężenia ich eksploatacji. Na jego wielkość, dynamikę i zróżnicowanie ma wpływ rozwój technologiczny oraz aktualna sytuacja gospodarcza, która w ostatnim czasie nie była korzystna dla rynku motoryzacyjnego.

Z jednej strony pandemia wywołana przez COVID-19 spowodowała, że rynek motoryzacyjny mocno wyhamował i dotyczy to głównie sprzedaży aut nowych. Z drugiej strony właśnie ze względów bezpieczeństwa kierowcy częściej poruszają się wszędzie samochodem. Czy w tej sytuacji korzystna dla mechaników będzie specjalizacja warsztatowa?

Ze względu na charakter wykonywanych usług serwisowych warsztaty serwisowe możemy podzielić na autoryzowane warsztaty poszczególnych marek lub sieci warsztatów oraz warsztaty niezależne od producentów (głównie małe i średnie przedsiębiorstwa). Część z nich jest zrzeszona w ramach sieci serwisowych.

Warsztaty możemy też podzielić ze względu na rodzaj napraw – wyróżnić możemy tutaj głównie warsztaty świadczące wachlarz usług związanych z:

• mechaniką ogólną (naprawa silników, układów napędowych, podwozia)
• elektryką ogólną (naprawa instalacji elektrycznej, układu rozruchowego czy układów scalonych)
• naprawą nadwozia (blacharstwo, lakiernictwo, tapicerstwo, naprawa szyb samochodowych)
• naprawą układu jezdnego i/lub ogumienia
• diagnostyką pojazdów mechanicznych

Temat konkretnej specjalizacji jest bardzo rozległy i niejednoznaczny. W każdym, coraz węższym zakresie napraw eksploatacyjnych, można znaleźć pole do dalszej specjalizacji.

Bez względu na to, czy warsztat świadczy szeroki zakres usług dla jednej marki, czy też realizuje naprawy wielu marek samochodów, wymaga ogromnych nakładów finansowych. Zakup specjalistycznego sprzętu, szkolenia pracowników, koszty prowadzenia działalności – to wszystko wpływa na efekt finalny w postaci jakości świadczonych usług, a także cenę, jaką na końcu musi zapłacić klient.

Wybór między jedną marką a tzw. multibrandem uzależniony jest od wielu zewnętrznych i wewnętrznych czynników. Kluczowy czynnik zewnętrzny to uwarunkowania lokalnego rynku, na którym działa warsztat, czyli zapotrzebowanie na jego usługi. Do czynników wewnętrznych zaliczyć możemy liczbę pracowników, poziom ich wiedzy i umiejętności, ale także standard wyposażenia technicznego warsztatu na tle konkurencji czy liczbę reklamacji.

Oczywiście im bardziej wykwalifikowani pracownicy i lepiej wyposażony warsztat, tym lepsza jakość oferowanych usług i opinia firmy na lokalnym rynku oraz mniejsza liczba reklamacji.

Rozważając specjalizację w konkretnej marce samochodowej, należy przyjrzeć się dotychczasowemu wolumenowi napraw świadczonych przez warsztat dla klientów w określonym czasie. Przyjmuje się, że należy oceniać ostatnie 2-3 lata. Na rynku widać wyraźnie, że większość warsztatów, które postawiły na jedną konkretną markę, zdecydowało się na marki najpopularniejsze wśród polskich kierowców.

Nie oznacza to jednak, że zdecydowały się na konkretną, wąską specjalizację w obszarze naprawy czy wybranych podzespołów. Wówczas takie warsztaty nie byłyby w stanie sprostać konkurencji dużych sieci. Zdecydowana większość warsztatów świadczy szeroki wachlarz usług dla pojazdów wielu marek. Taki model działania wymuszany jest przez rynek.

W przeważającej większości przypadków na specjalizację w konkretnej marce pojazdu decydują się właściciele o stabilnej sytuacji finansowej, będący pasjonatami danej marki i jej modeli. Często są to byli specjaliści i inżynierowie, ludzie związani z motorsportem oraz osoby, które pracowały w przeszłości w branży motoryzacyjnej i zdobyły specjalistyczną wiedzę.

Ponadto w ostatnich latach dostęp do wielu informacji technicznych dot. budowy i funkcjonowania poszczególnych układów, urządzeń i ich elementów jest dostępny w sieci. Wychodząc z dodatkową wiedzą, osoby myślące o otwarciu własnego biznesu często wybierają otwarcie niezależnego warsztatu należącego do znanej sieci, co pomaga w szybszym rozwoju biznesu oraz zapewnia stały dostęp do wiedzy i szkoleń. Takim przykładem jest sieć warsztatów MaXserwis. Sieć zapewnia spójny wizerunek, wspiera warsztat w wielu procesach, decyzjach, umożliwia zakup części z szerokiej oferty ogólnopolskiego dystrybutora w atrakcyjnych cenach.

Obserwowana unifikacja części samochodowych oraz częsta fluktuacja pracowników warsztatów wpływają na poziom świadczonych usług. Jest to argument przemawiający za bardziej kompleksową ofertą i specjalizacją w szerszej grupie pojazdów danego producenta.

Innym rodzajem specjalizacji będzie pójście w tzw. głębszą niszę, czyli przykładowo skupienie się na świadczeniu usług naprawy tylko i wyłącznie układów danej marki lub grupy pojazdów. Decyzja o wdrożeniu takiego modelu biznesowego dla warsztatu musi być poprzedzona dokładną analizą rynku oraz dotychczas świadczonych usług.

Na rynku odnaleźć możemy także warsztaty specjalizujące się w naprawach i renowacji pojazdów starszych niż dwudziestoletnie. W tym obszarze widoczna jest silna polaryzacja rynku. Podział na specjalizacje wg regionu czy też kraju pochodzenia jest wyraźny. W Polsce dobrze prosperują warsztaty, które świadczą szeroki wachlarz usług dla samochodów amerykańskich, japońskich, a nawet tzw. JDM – Japan Domestic Cars, czyli samochodów, które w przeszłości nie były dostępne na europejskim rynku dealerskim, a były lub są obecnie sprowadzane z zagranicy. Dotyczy to tzw. youngtimerów i oldtimerów.

Współczesne samochody japońskie, amerykańskie czy europejskie są w praktyce takimi tylko z nazwy. Procesy globalizacji i ujednolicenia produkcji spowodowały, że taka specjalizacja będzie ciekawym rozwiązaniem – naprawiając np. nowoczesne auta japońskie, warsztat równocześnie ma stale do czynienia z techniką z kontynentu (np. Nissan).

Podsumowując: nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to, czy warto specjalizować się w naprawach pojazdów określonej marki. Każdy z właścicieli warsztatów musi odpowiedzieć sobie na nie sam. Najlepiej jest przeprowadzić w swoim otoczeniu biznesowym popularną i dającą wymierne wyniki analizę SWOT (mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia dla naszego biznesu). Warto dokładnie sprecyzować cele biznesowe, grupę docelową oraz zasięg geograficzny działalności.

Analizując współczesne trendy, rozwój rynku motoryzacyjnego i zachowania konsumentów możemy jednak wskazać najważniejsze plusy i minusy specjalizacji warsztatów określonej marki.

Plusy specjalizacji:

•  fachowa wiedza na temat budowy, eksploatacji, typowych usterek poszczególnych elementów budowy i wyposażenia pojazdu danej marki
• łatwość diagnozowania potencjalnego źródła awarii
• rzetelność i realność oceny usterki
• przewidywalność rzeczywistych kosztów naprawy usterki/usterek
• większy realizm w ocenie długości trwania naprawy
• trwałość i przewidywalność łańcucha dostaw, gwarancja stałych cen dla klientów zaopatrujących się w części zamienne w hurtowniach motoryzacyjnych
• w przypadku stabilnej sytuacji i płynności finansowej brak konieczności sięgania po dodatkowe formy marketingu i promocji.

Minusy specjalizacji:

•  wysokie koszty działalności
• wysokie koszty inwestycji w specjalistyczny sprzęt diagnostyczny oraz licencje na oprogramowanie komputerowe
• konieczność stałego podnoszenia kwalifikacji personelu w wąskiej specjalizacji
• obawa przed odejściem wyspecjalizowanego pracownika do innej firmy
• konieczność stałego monitorowania szerokiego rynku i reagowania na działania dużych graczy, mogące spowodować utratę klientów warsztatu tzw. jednej marki
• aktywne poszukiwanie wąskiej grupy klientów danej marki i oferowanie usług dla używanych przez nich pojazdów

Artykuł sponsorowany przez firmę Auto Partner S.A.