Obecnie segment retrofitów LED należy do najszybciej rozwijających się w branży automotive. Podobnie jak przy wyborze każdego innego produktu kluczowym są przede wszystkim użyte materiały, komponenty oraz rozwiązania technologiczne.

Na początku dobrze jest wyjaśnić czym tak właściwie jest retrofit?

Retrofity LED to zamienniki tradycyjnych żarówek wykonane w technologii LED, które montuje się w reflektorach jako zamiennik tradycyjnych żarówek halogenowych oraz pomocniczych. Mówimy tu o zamiennikach odpowiadających za oświetlenie główne takie jak światła mijania czy drogowe H1, H4, H7, H11 oraz pomocnicze/sygnałowe takie jak W5W, C5W, P21W czy P21/5W montowane np. w światłach stopu, cofania czy kierunkowskazach.

W retrofitach najważniejszym elementem, na który należy zwrócić uwagę przy ich wyborze jest źródło światła, czyli dioda LED, gdyż od niej zależy jak wiele światła będziemy mieli przed samochodem. Warto pochylić się nad tym tematem, ponieważ na rynku możemy znaleźć niezliczoną mnogość proponowanych modeli wykorzystujących najróżniejsze chipy LED. Bardzo ważne jest by zwracać uwagę czy zastosowane źródło światła to przestarzałe technologicznie konstrukcje funkcjonujące na rynku od kilku lat, czy też może najnowocześniejsze rozwiązania nieporównywalnie efektywniejsze i wydajniejsze niż w przypadku tych pierwszych. Ważny jest też typ stosowanych chipów LED. Do użytku w produktach przeznaczonych dla motoryzacji polecane są diody SMD, a ostatnio bardzo popularne zaczynają się stawać diody typu CSP. Ich najnowsze wersje/odsłony charakteryzują się niewielkimi gabarytami o kształcie zbliżonym do filamentu żarówki halogenowej, co ma kluczowe znaczenie dla współpracy z reflektorem. Nowa konstrukcja, powoduje bardziej jednorodne światło, lepsze sprzężenie z reflektorami i soczewkami, brak plam i cieni pojawiających się na ulicy a występujących przy użyciu wielu pojedynczych chipów LED.

Przy wyborze zestawu do konwersji oświetlenia głównego trzeba jeszcze zwrócić uwagę na dwie kwestie, a mianowicie system chłodzenia oraz zastosowane rozwiązania technologiczne.

W przypadku chłodzenia ostatnie lata pokazały, że  jego pasywna odmiana nie jest wystarczająco wydajna i efektywna by znaleźć zastosowanie w produktach przeznaczonych dla motoryzacji. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest wybór chłodzenia aktywnego, które opiera się na ruchu powietrza wytwarzanym przez wiatrak. Wpływa to pozytywnie na ustabilizowanie termiczne chipu LED, jak również wymusza cyrkulację powietrza w samej komorze reflektora, a to przekłada się bezpośrednio na żywotność. Dodatkowo dobrze jeżeli sam system chłodzenia wspiera wykorzystanie miedzianego trzpienia, co dodatkowo wpływa na obniżenie temperatury na samej diodzie. Warto również przyjrzeć się rozwiązaniom technologicznym jakie zostały zastosowane, takie jak np. rozwiązania zapobiegające przepięciom czy stabilizacji napięcia i temperatury (np. czujnik NTC).

Liczba chipów świetlnych w retrofitach LED, choć istotna, nie jest jedynym czynnikiem decydującym o jakości i jasności strumienia świetlnego. Tak jak zostało już wspomniane w pierwszej części, to rodzaj i jakość chipu LED mają największy wpływ jak mocno będzie świecił. Chodzi o to, że nie wszystkie diody LED są równie efektywne, dlatego tak ważne przed wyborem jest ich dokładne sprawdzenie. Wysokiej jakości chipy mogą emitować więcej światła przy mniejszym zużyciu energii i mniejszych gabarytach niż tańsze, mniej wydajne. Dlatego retrofit z mniejszą liczbą wydajnych chipów może świecić jaśniej niż ten z większą liczbą słabszych jakościowo diod LED. Dodatkowo sam chip LED powinien jak najlepiej imitować żarnik żarówki halogenowej zarówno pod względem wielkości, jak i miejsca montażu. Powinno ono dokładnie odwzorowywać miejsce w którym znajduje się skrętka (element odpowiadający za świecenie) w tradycyjnej żarówce.

Druga bardzo ważna rzecz, na którą trzeba zwrócić uwagę jest fakt, iż więcej chipów generuje więcej ciepła. Jeśli retrofit LED nie jest odpowiednio zaprojektowany do odprowadzania ciepła z diody, może to prowadzić do jej przegrzewania, co z kolei zmniejsza wydajność i skraca żywotność retrofitu LED. Dlatego systemy chłodzenia i materiały użyte przy produkcji są bardzo ważne dla jej efektywności, o czym wspomniano w pierwszej części.

Wszystkie powyższe elementy mają bezpośredni wpływ na sprawność optyczną oraz wydajność samej wiązki świetlnej. Jest to wprost związane z tym jak dany retrofit współpracuje z reflektorem, co wpływa na bezpieczeństwo i komfort podróży. Trzeba pamiętać, że zadaniem żarówki we współpracy z przeznaczonym dla niej reflektorem jest oświetlenie drogi dokładnie tam, gdzie jest to potrzebne i przewidziane przepisami, a nie oślepianie kierowców jadących z naprzeciwka.

Należy pamiętać, że jasność lampy LED mierzona jest w lumenach, a nie w liczbie chipów ani watów. Dlatego liczba lumenów, które lampa emituje, jest kluczowym wskaźnikiem jej jasności, niezależnie od liczby chipów.

Magistrala CAN to mówiąc w skrócie skaner instalacji pojazdu. Została opracowana przez firmę Bosch w latach 80. XX wieku, aby umożliwić komunikację między różnymi modułami elektronicznymi bez konieczności korzystania z centralnego komputera. Jej głównym zadaniem jest poszukiwanie błędów i sprawdzanie poprawności działania poszczególnych elementów instalacji w czasie rzeczywistym.

CANbus (Controller Area Network bus) to zaawansowany system komunikacji sieciowej stosowany w motoryzacji, który umożliwia wymianę danych między różnymi modułami elektronicznymi w pojeździe bez konieczności stosowania centralnego komputera. Jego główną zaletą jest to, że pozwala na bezpośrednią komunikację między wieloma sterownikami (ECU – Electronic Control Units) co oznacza, iż każdy moduł może przesyłać i odbierać dane przy jej wykorzystaniu. Dzięki temu CANbus pozwala na redukcję okablowania, ponieważ zamiast prowadzenia oddzielnych przewodów do każdego modułu, jeden przewód magistrali może obsługiwać wiele sygnałów. Dodatkowymi zaletami są również szybkość i niezawodność (jest to system odporny na zakłócenia elektromagnetyczne i może działać w trudnych warunkach, jak również zapewnia szybki transfer danych, co jest kluczowe dla funkcjonowania nowoczesnych systemów w pojazdach).

Jego główne zastosowania w motoryzacji to silnik i układ napędowy (m.in. moduły sterujące silnikiem, skrzynią biegów), systemy bezpieczeństwa (np. ABS, ESP czy system kontroli trakcji) oraz możliwość kompleksowej diagnostyki pojazdu.

Retrofit LED w kontekście oświetlenia samochodowego często spotyka się z problemami współpracy z instalacjami CANbus. Istnieją dwa główne problemy z kompatybilnością retrofitów z magistralą CANbus. Pierwszym jest ich niskie zużycie energii w porównaniu z tradycyjnymi żarówkami halogenowymi, co może zostać zinterpretowane jako uszkodzenie żarówki lub jej brak. Skutkuje to wyświetleniem błędów na desce rozdzielczej, co może być irytujące dla kierowcy. Drugi to nieprawidłowe działanie instalacji oświetleniowej po zamontowaniu retrofitu LED, co w niektórych przypadkach może powodować migotanie lub nieprawidłowe działanie świateł (system CANbus nie jest w stanie prawidłowo „rozpoznać” LED jako odpowiedniego źródła światła). Samochody z systemem CANbus często monitorują i kontrolują wszystkie podzespoły, w tym oświetlenie i jeśli retrofit LED nie jest kompatybilny, system może wyświetlać błędy.

Jest wiele przyczyn z powodu, których retrofity LED mogą zacząć mrugać. Jedną z głównych jest niestabilne zasilanie (LED-y wymagają stabilnego zasilania, aby działać prawidłowo). Wymienia się dwie główne przyczyny. Pierwszą są problemy z instalacją elektryczną, którą mogą powodować luźne połączenia, uszkodzone przewody lub wadliwe gniazda. Drugą jest opisywana wcześniej magistrala CAN, która w nowoczesnych pojazdach stale monitoruje m.in. elementy oświetlenia i jeśli retrofit LED nie jest kompatybilny z CANbus, system może wykryć go jako uszkodzony lub nieobecny. Bardzo ważny w tym kontekście jest zastosowany w retroficie LED sterownik, który jest kluczowy dla prawidłowego działania. Jeśli jest wadliwy lub niewłaściwie dobrany przez producenta, może powodować migotanie (sterownik musi dostarczać stały prąd do LED-ów, a w przypadku awarii lub niewłaściwego działania prąd może być niestabilny). Kolejnym powodem mogą być zastosowane w pojeździe ściemniacze. Wiele retrofitów LED nie jest kompatybilnych ze standardowymi ściemniaczami, które są zaprojektowane dla tradycyjnych żarówek. Jeśli retrofity LED są używane ze ściemniaczami, które nie są dla nich przeznaczone, może to prowadzić do migotania. Wpływ na to czy retrofity LED działają poprawnie ma również temperatura pracy. LED-y są wrażliwe na temperaturę więc jeśli zostaną zainstalowane w miejscach o słabej wentylacji (niewielka ilość miejsca), mogą się przegrzewać, co prowadzi do obniżenia ich wydajności i migotania. Na koniec jedna z kluczowych przyczyn problemów z retrofitami LED, która odnosi się do wszystkich wcześniejszych, a mianowicie jakość produktu. LED-y są wrażliwe na temperaturę. Jeśli są one zainstalowane w miejscach o słabej wentylacji lub w zamkniętych obudowach, mogą się przegrzewać, co prowadzi do obniżenia ich wydajności i migotania.

Jak ogólnie wiadomo potrzeba matką wynalazku. Dlatego na rynku istnieją rozwiązania pozwalające uniknąć tych problemów. Jednym z najpopularniejszych rozwiązań jest zastosowanie adapterów CANbus, które symulują zużycie energii podobne do tradycyjnych żarówek halogenowych (adaptery te zazwyczaj są w formie rezystorów lub specjalnych modułów elektronicznych, które eliminują błędy i migotanie świateł). Na rynku można znaleźć retrofity LED specjalnie zaprojektowane do pracy z systemami CANbus. Te żarówki mają wbudowane komponenty, które zapewniają kompatybilność z magistralą CAN bez potrzeby stosowania dodatkowych adapterów. W niektórych nowoczesnych pojazdach można zaktualizować oprogramowanie sterujące systemem CANbus, aby lepiej współpracowało z retrofitami LED. Warto  również upewnić się, że retrofity LED są zainstalowane zgodnie z zaleceniami producenta. Na koniec warto dodać aby przed zakupem retrofitu LED sprawdzić specyfikację produktu oraz opinie użytkowników, aby upewnić się, że dany model żarówki jest kompatybilny z systemem CANbus w Twoim samochodzie.

Źródło: M-TECH

Chcesz być na bieżąco z naszymi informacjami?