• Akumulator 12V jest odpowiedzialny za zapewnienie energii m.in. dla układów wspomagania kierownicy i hamowania.
• Pojazdy elektryczne nie posiadają alternatora, za pomocą którego doładowywany jest akumulator 12-voltowy.
• Diagnostyka akumulatorów 12-voltowych najczęściej odbywa się przy użyciu testerów konduktancyjnych lub obciążeniowych.
• O roli akumulatora 12V w pojazdach elektrycznych mówi Marcin Malicki, Przedstawiciel VARTA.
• Więcej z cyklu „Elektryk w warsztacie” możesz znaleźć TUTAJ.
• Więcej informacji w polskiej (i nie tylko) branży aftermarketowej i motoryzacyjnej znajdziesz na stronie głównej Motofaktora.
• Chcesz być na bieżąco z najważniejszymi wiadomościami z branży – zapisz się na nasz newsletter.

Rozmawiając o pojazdach elektrycznych dużą uwagę poświęca się akumulatorom wysokonapięciowym wykorzystywanym m.in. do napędu. Należy jednak pamiętać, że większość systemów i modułów na pokładzie tego typu pojazdów zasilanych jest niskim, bezpiecznym napięciem 12V. Mowa tu o systemach multimedialnych, centralnym zamku, oświetleniu, jak również o układach zarządzających pracą napędu elektrycznego.

Uruchomienie auta elektrycznego przez kierowcę nie byłoby możliwe bez stabilnego i niezawodnego zasilania układów niskonapięciowych z akumulatora 12V, gdyż to dzięki niemu dochodzi do włączenia obwodów wysokiego napięcia na potrzeby napędu, klimatyzacji itp. Kolejną funkcją akumulatora 12V w pojazdach elektrycznych jest zapewnienie bezpieczeństwa na wypadek awarii układów wysokiego napięcia. W przypadku wystąpienia takiej sytuacji akumulator 12V jest odpowiedzialny za zapewnienie energii dla układów wspomagania kierownicy i hamowania, zasilając również oświetlenie, wycieraczki, centralny zamek.

Mając na uwadze istotną rolę akumulatora 12-voltowego w pojazdach elektrycznych zachęcamy do regularnej kontroli jego kondycji podczas zaplanowanych przeglądów serwisowych, co najmniej raz w roku.

W kontekście pojazdów elektrycznych i hybrydowych najczęstszym symptomem wskazującym na niewystarczającą wydajność akumulatora jest brak możliwości uruchomienia pojazdu już po kilkudniowym postoju. Ma to związek ze spadającą pojemnością akumulatora na skutek eksploatacji, która z czasem doprowadza do jego przyspieszonego rozładowania i w efekcie braku możliwości uruchomienia pojazdu.

Testowanie akumulatora 12-voltowego w pojazdach elektrycznych przy pomocy testera konduktancyjnego (elektronicznego) co do zasady nie różni się od standardowych testów wykonywanych w pojazdach z napędem spalinowym, gdyż technologie akumulatorów są takie same (SLI, EFB i AGM). Należy jednak pamiętać o zasadniczej różnicy w układzie ładowania. Pojazdy elektryczne nie posiadają alternatora, za pomocą którego doładowywany jest akumulator 12-voltowy. Energia potrzebna do ładowania akumulatora niskonapięciowego pochodzi z przetwornicy prądu stałego DC/DC podłączonej lub będącej elementem akumulatora wysokonapięciowego. Przeprowadzając czynności serwisowe w pojazdach elektrycznych z użyciem testerów konduktancyjnych powinniśmy ograniczyć się do weryfikacji kondycji akumulatora (SOC, SOH), bez przeprowadzania testów ładowania i rozruchu.

Do awarii akumulatora 12-voltowego w pojazdach elektrycznych może dochodzić z wielu powodów, a do najważniejszych należy zaliczyć wielodniowe postoje doprowadzające do nadmiernych rozładowań oraz częste korzystanie z odbiorników prądu na postoju. W obu przypadkach dochodzi do zbyt głębokiego rozładowania akumulatorów 12-voltowych, co przyspiesza proces spadku ich wydajności, a w efekcie awarię pojazdu.

Diagnostyka akumulatorów 12-voltowych najczęściej odbywa się przy użyciu testerów konduktancyjnych (elektronicznych) lub obciążeniowych. Urządzenia konduktancyjne umożliwiają szybką weryfikację stanu naładowania akumulatora (SOC – state od charge) oraz jego wydajności (SOH – state of health) bez konieczności fizycznego demontażu akumulatora z pojazdu.

Testery obciążeniowe najczęściej znajdują zastosowanie w profesjonalnych serwisach jako uzupełnienie procesu diagnostyki akumulatorów po ich uprzednim demontażu z pojazdu. Jest to konieczne z uwagi na zasadę działania tego typu urządzeń (obciążenie nawet do 600A) i zapewnienie bezpieczeństwa.

Proces ładowania akumulatorów może odbywać się przy pomocy ładowarek mikroprocesorowych (elektronicznych) lub prostowników. Podobnie jak w przypadku testerów, ładowarki elektroniczne umożliwiają uzupełnienie energii w akumulatorze bez konieczności jego demontażu i są najczęściej polecane przez producentów pojazdów do rutynowej konserwacji akumulatorów, zwłaszcza w technologii AGM. Prostowniki transformatorowe mogą być wykorzystywane do ładowania akumulatorów, lecz wymagają od użytkownika podstawowej wiedzy na temat wartości prądów i napięcia wymaganych dla poszczególnych technologii akumulatorów oraz regularnej kontroli temperatury podczas procesu ładowania.

Podczas wykonywania czynności serwisowych związanych z akumulatorem 12-voltowym zawsze należy pamiętać o środkach ochrony osobistej (rękawiczki, okulary) oraz zasadach pracy z instalacjami elektrycznymi. Bardzo ważne jest, aby nie doprowadzić do zwarć, np. poprzez niewłaściwą kolejność odkręcania zacisków akumulatora lub przypadkowe połączenie biegunów. Warto również zapoznać się z instrukcją pojazdu, aby uniknąć błędów montażowych charakterystycznych dla danego modelu.

Wykonując czynności serwisowe w obrębie napięcia 12 volt w pojazdach elektrycznych nie powinno istnieć ryzyko uszkodzenia akumulatora trakcyjnego, gdyż nie są one bezpośrednio z sobą połączone. Elementem pośrednim jest przetwornica prądu stałego DC/DC, której zabezpieczenia powinny uchronić przed uszkodzeniem akumulatora trakcyjnego w przypadku ewentualnego błędu serwisanta. Należy pamiętać o podstawowych zasadach związanych z serwisowaniem akumulatorów 12-voltowych w pojazdach elektrycznych, tj.:

• zadbać o swoje bezpieczeństwo
• wszelkie czynności serwisowe wykonywać na wyłączonym zapłonie
• przed przystąpieniem do demontażu/montażu akumulatora upewnić się, że przetwornica DC/DC jest wyłączona
• zachować właściwą kolejność prac serwisowych, w tym odłączania i podłączania zacisków akumulatora
• unikać iskrzenia i możliwości doprowadzenia do zetknięcia się głównych przewodów prądowych instalacji pojazdu

Zdjęcia: VARTA

Chcesz być na bieżąco z naszymi informacjami?