USA, dzięki przyjętej ustawie IRA oraz wprowadzonym dzięki niej mechanizmom wsparcia finansowego, przyciągnęły firmy z różnych stron globu i wyprzedziły znacząco UE, odnotowując trzykrotnie większe wartości bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w ciągu ostatnich dwóch i pół roku. Od drugiej połowy 2022 roku udział UE w globalnych BIZ spadł o 15,2 punktu procentowego, podczas gdy udział USA wzrósł. Wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Stanach Zjednoczonych sięgnęła 65,2 mld euro od drugiej połowy 2021 roku, co jest prawie trzykrotnie większą kwotą niż w UE (20,2 mld euro) w tym samym okresie. Europa traci na swojej pozycji w zakresie inwestycji przychodzących, przechodząc z nadwyżki ponad 2,5 mld euro w 2020 roku do deficytu prawie 10 mld euro w 2023 roku.

Obecnie firmy z Unii Europejskiej zwiększają swoje inwestycje poza granicami wspólnoty, osiągając w 2023 roku blisko 20 mld euro. Znaczące środki są kierowane w łańcuchy dostaw baterii w regionie NAFTA (USA, Kanada i Meksyk). Europejskie przedsiębiorstwa rozpoczęły cztery z dziesięciu największych projektów fabryk baterii w Ameryce Północnej od roku 2021, co w sumie stanowi inwestycję o wartości prawie 17 mld euro. Ogółem, inwestycje europejskie odpowiadały za 35% wszystkich inwestycji bezpośrednich zagranicznych w łańcuchu dostaw baterii w regionie NAFTA od 2021 roku.

„Producenci części motoryzacyjnych z UE w dalszym ciągu znacząco inwestują w transformację ekologiczną i cyfrową, jednak inwestycje te coraz częściej mają miejsce poza UE. Dotyczy to nie tylko przemysłu motoryzacyjnego, ale także branż od niego zależnych, od stali po chemikalia i sektor półprzewodników” – wskazuje Nils Poel, dyrektor ds. rynku w CLEPA.

Od 2019 roku produkcja części zanotowała utratę prawie 118 000 miejsc pracy, przy jednoczesnym utworzeniu zaledwie 55 000 nowych stanowisk. Po drugiej połowie 2023 roku tempo tworzenia miejsc pracy netto pozostało ujemne, co sygnalizuje trudności w branży motoryzacyjnej. W 2023 roku odnotowano utratę 14 429 miejsc pracy, podczas gdy utworzono zaledwie 10 500 nowych miejsc. Ten trend spadkowy kontynuuje się również w 2024 roku, gdzie w pierwszych dwóch miesiącach ogłoszono redukcję 12 153 miejsc pracy, a utworzono jedynie 100 nowych, co nie daje żadnych nadziei na odwrócenie sytuacji.

Niezwykłe było to, że prognozy z 2021 roku sugerowały utworzenie 101 000 nowych miejsc pracy netto do 2025 roku, głównie dzięki elektryfikacji i surowszym przepisom Euro 7. Jednak rzeczywistość okazała się zupełnie odmienna. W ciągu ostatnich pięciu lat nie odnotowano wzrostu zatrudnienia netto, lecz spadek o aż 60 000 miejsc pracy. Coraz więcej tytułów prasowych ostatnio ostrzega przed zapowiedziami masowych zwolnień oraz planami dalszych redukcji etatów w produkcji części motoryzacyjnych. Ograniczenia wprowadzane są przez firmy takie jak FORVIA, Marelli oraz niemieckich gigantów jak ZF Friedrichshafen, Continental czy Bosch.

„Wzrost liczby utraconych miejsc pracy i spadek bezpośrednich inwestycji zagranicznych to wyraźne sygnały ostrzegawcze dla przyszłego przemysłu motoryzacyjnego i wezwanie do zawarcia nowego ładu przemysłowego w Europie” – podkreśla Benjamin Krieger, Sekretarz Generalny CLEPA.

Cięć należy spodziewać się także w obszarze inwestycji. W 2023 roku producenci części zainwestowali ponad 35 miliardów euro w budynki, sprzęt produkcyjny i inne aktywa kapitałowe. Mimo tych znaczących inwestycji, prognozy dotyczące przyszłych wydatków kapitałowych (CAPEX) są znacznie niższe niż prognozy sprzed dwóch lat. Wydatki inwestycyjne na lata 2022-2029 zostały obniżone o 27 mld euro.

„Przemysł motoryzacyjny od dawna wskazuje, że transformacja, jaką przechodzimy, może okazać się bolesna. Bez spójnej polityki UE, w tym planu wsparcia rodzimej motoryzacji, jedynie osłabimy kondycję branży, jej pozycję na świecie, a przez to również europejską gospodarkę. Widać wyraźnie kto obecnie zyskuje, a kto traci w wyniku zmian, jakim poddawana jest europejska motoryzacja” – mówi Tomasz Bęben, prezes Stowarzyszenia Dystrybutorów i Producentów Części Motoryzacyjnych (SDCM).

Źródło: SDCM

Chcesz być na bieżąco z naszymi informacjami?