Większość pojazdów ma żarówki halogenowe, najnowsze modele coraz częściej wyposażone są w diody LED. Na rynku obecne jest wciąż trzecie rozwiązanie – lampy wyładowcze potocznie zwane ksenonowymi.

Nazwa lamp ksenonowych pochodzi od gazu, którym są wypełnione zamontowane w nich palniki. Zastosowano ksenon, ponieważ jego zapłon pozwala stosunkowo szybko osiągnąć odpowiedni strumień świetlny, co jest niezbędne w ruchu drogowym. To rozwiązanie zostało wprowadzone do produkcji seryjnej w 1991 roku.  Początkowo, oświetlenie ksenonowe można było spotkać tylko w samochodach luksusowych. Obecnie wyposażane są w nie także auta kompaktowe, a nawet niektóre samochody miejskie. Przyczyniły się do tego malejące koszty produkcji oraz niewątpliwe zalety tego typu oświetlenia.

Palnik ksenonowy wytwarza strumień świetlny na poziomie 3200 lm, pobierając moc 35 W. Dla tradycyjnej żarówki wartości te wynoszą odpowiednio 1500 lm i 55 W. Widać więc, że lampa ksenonowa daje ponad dwukrotnie większy strumień świetlny przy mniejszym zużyciu energii. Zaś mniejszy pobór energii to mniejsze nagrzewanie się reflektora.

Drugą podstawową zaletą jest temperatura barwowa światła emitowanego przez reflektory ksenonowe. Temperatura barwowa żarówki halogenowej to ok. 3200°K, ksenonowej to 4300°K. Temperatura barwowa światła dziennego w pochmurny dzień wynosi 5300°K, zaś w słoneczny 6500°K. Tak więc temperatura barwowa żarówek ksenonowych jest bliższa światłu dziennemu, a przez to światło przez nie emitowane wzmacnia kontrasty i widzenie barwne. W praktyce, umożliwia to wcześniejsze zauważenie pieszych, nieoświetlonych rowerzystów lub innych przeszkód na drodze. Ponadto, jego właściwości bardziej zbliżone do światła dziennego powodują mniejsze zmęczenie wzroku kierowcy. Wszystkie te czynniki powodują znaczny wzrost bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz poprawiają komfort prowadzenia pojazdu.

Jak ten typ oświetlenia jest rozwiązany od strony technicznej? Aby gaz znajdujący się w bańce lampy ksenonowej zaczął świecić, musi zostać zjonizowany. W tym celu między elektrody takiej lampy przyłożone jest napięcie ok. 20000 V. Gdy pojawi się łuk elektryczny, to do jego podtrzymania potrzeba napięcia ok. 85V. Zadania te realizują przetwornice wysokiego napięcia zamontowane przy reflektorach. Same reflektory mogą być wykonane w wersji z odbłyśnikiem parabolicznym (stosuje się do nich żarówki typu D2R) lub soczewkowej (dla żarówek D2S). Pierwsze rozwiązanie podobne jest do tego zastosowanego w żarówkach halogenowych. Sam odbłyśnik musi być wykonany z dużo większą dokładnością, aby precyzyjnie wyznaczać granicę światło – cień, i nie oślepiać kierowców jadących z naprzeciwka. Z tego powodu do reflektorów zaprojektowanych dla zwykłych żarówek nie wolno montować palników ksenonowych. Rozwiązanie soczewkowe daje możliwość jeszcze dokładniej wyznaczyć granicę światła i cienia. Soczewka skupia światło w odpowiednie punkty przed samochodem.

Ze względu na relatywnie długi czas zapłonu, ksenonowe reflektory stosowano początkowo tylko dla świateł mijania, natomiast światła drogowe realizowano przy pomocy żarówek halogenowych. Później pojawiły lampy biksenonowe, w których światła mijania i drogowe realizowane są przy pomocy jednego palnika. Zmiana świateł jest w nich dokonywana przy pomocy przesłony zmieniającej strumień świetlny emitowany przez reflektor.

Każdy pojazd wyposażony w oświetlenie ksenonowe musi posiadać układ automatycznego poziomowania oraz oczyszczania reflektorów. Na terenie Europy jest to wymóg ustawowy, konieczny do dopuszczenia pojazdu do ruchu. Układ automatycznego poziomowania zapewnia stałą wysokość strumienia świetlnego niezależnie od obciążenia pojazdu. Wykorzystuje on czujniki ugięcia zawieszenia, zamontowane np. do wahaczy. Sygnał z nich jest przesyłany do jednostki sterującej, która poprzez silniczki elektryczne umieszczone w reflektorach zapewnia ich wypoziomowanie. Konieczność poziomowania reflektorów ksenonowych wynika z tego, że zbyt wysoko skierowany, silny strumień świetlny powodowałby oślepianie kierowców jadących z przeciwka. Układ oczyszczania reflektorów wykorzystuje wysokociśnieniowe spryskiwacze zmywające zanieczyszczenia z reflektorów. Zabrudzenia osadzone na szybach reflektorów rozpraszają strumień świetlny, co także może być przyczyną oślepiania.

Osoby montujące zestawy ksenonowe do samochodów pierwotnie wyposażonych w reflektory w żarówkami halogenowymi powinny pamiętać o konieczności wyposażenia pojazdu w układ poziomowania i oczyszczania reflektorów. Jeśli pojazd ich nie posiada, to po zamontowaniu oświetlenia ksenonowego nie powinien zostać dopuszczony do ruchu. W większości przypadków reflektory przystosowane do żarówek halogenowych po zamontowaniu zestawów ksenonowych nie będą dawały poprawnego strumienia świetlnego. Ze względu na brak odporności na zwiększone promieniowanie ultrafioletowe ich szyby i odbłyśniki mogą także stracić parametry optyczne.

Żarówki stosowane w reflektorach ksenonowych posiadają bardzo dużą, porównywalną z czasem „życia” samochodu, trwałość. Zdarza się jednak, że po pewnym okresie eksploatacji ulegają przepaleniu i zachodzi konieczność ich wymiany. Philips oferuje szeroki asortyment żarówek samochodowych zarówno na wyposażenie fabryczne, jak i na rynek części zamiennych. W ofercie znajdują się również żarówki ksenonowe typu D1S, D1R, D2S, D2R. Występują one pod postacią linii produktowych Vision, BlueVision ultra i X-treme Vision. Żarówki kolor Match są ciekawym rozwiązaniem umożliwiającym małą różnicę koloru świateł po wymianie tylko jednej żarówki. Jak wiadomo, temperatura barwowa żarówek ksenonowych zmienia się w trakcie eksploatacji, zaś żarówki typu Color Match dają światło podobne do tych eksploatowanych przez pewien czas. Z kolei żarówki typu Xenon Ultra Blue, stworzone z myślą o bardzo wymagających użytkownikach, dają bardzo jasne, niebieskawe światło o temperaturze barwowej 6000 K. Zapewniają doskonałą widoczność nawet w najciemniejszą noc.

Artykuł sponsorowany przez firmę Philips