W 2002 roku, w Białej Księdze zatytułowanej „Europejska polityka transportowa do roku 2010: czas na decyzję”, Komisja Europejska wskazała na potrzebę wzmocnienia kontroli oraz sankcji dotyczących przepisów socjalnych związanych z transportem drogowym. Komisja podkreśliła, że odpowiednia organizacja czasu pracy kierowców zawodowych ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa na drogach oraz poprawy warunków zatrudnienia, a także dla funkcjonowania wspólnego rynku usług transportu lądowego.

Następnie, w 2006 roku, Komisja Europejska wydała Dyrektywę 2006/22/WE, która opracowała klasyfikację naruszeń przepisów związanych z używaniem tachografów, czasem prowadzenia pojazdów oraz czasem odpoczynku kierowców zawodowych. Głównym celem tej dyrektywy było wprowadzenie jasnych i jednolitych zasad dotyczących minimalnych standardów kontroli prawidłowego i spójnego egzekwowania regulacji związanych z harmonizacją przepisów socjalnych w obszarze transportu drogowego.

„Od 2006 roku minęło już 18 lat, a aktualna sytuacja na europejskich drogach znacząco uległa zmianie. Dlatego z dniem 14 marca 2024 roku Komisja Europejska wydała kolejną dyrektywę, która wprowadza nowe przepisy w odniesieniu do naruszeń prowadzących do ryzyka poważnych obrażeń ciała lub ofiar śmiertelnych bądź zakłócenia konkurencji na rynku transportu drogowego. Zmianie uległ załącznik III do dyrektywy 2006/22/WE, który teraz uwzględnia nowe rodzaje naruszeń. Zawiera on tabelę klasyfikującą naruszenia, składającą się z czteropoziomowej skali poziomu przewinienia” – tłumaczy Mateusz Pernak, prawnik w TC Kancelarii Prawnej.

Najistotniejsze zmiany zostały wprowadzone w obszarze dotyczącego okresów odpoczynku. W tym kontekście wskazano na następujące naruszenia:

• brak rekompensaty za dwa następujące po sobie skrócone tygodniowe okresy odpoczynku, które sklasyfikowano jako bardzo poważne naruszenie (poziom 3/4),
• korzystanie z regularnego tygodniowego okresu odpoczynku lub dowolnego tygodniowego okresu odpoczynku trwającego ponad 45 godzin podczas podróży – również zakwalifikowane jako bardzo poważne naruszenie (poziom 3/4),
• brak pokrycia kosztów zakwaterowania poza pojazdem przez pracodawcę, co uznano za poważne naruszenie (poziom 2/4).

Dodatkowo, wprowadzono nowe naruszenie związane z organizacją pracy.

„Dotyczy ono braku organizacji pracy kierowców w taki sposób, aby umożliwić im powrót do centrum operacyjnego pracodawcy lub powrót do miejsca zamieszkania. Przewinienie to zostało sklasyfikowane przez Komisję Europejską jako bardzo poważne naruszenie (poziom 3/4)” – mówi Mateusz Pernak, prawnik w TC Kancelarii Prawnej.

Ostatnią grupą, w której wprowadzono nowe naruszenia, jest zagadnienie dotyczące przedstawiania informacji podczas kontroli. Nowości w regulacjach brzmią następująco:

• Nieprawidłowe stosowanie lub brak oznaczenia promu/pociągu – klasyfikowane jako poważne naruszenie (poziom 1/3, przy czym skala dotycząca naruszeń związanych z tachografami ma trzy poziomy zamiast czterech),
• Brak wymaganych informacji na wykresówce – uznane za bardzo poważne naruszenie (poziom 2/3),
• Zapis nie zawiera symboli państw, których granice kierowca przekroczył w trakcie dziennego okresu pracy – klasyfikowane jako poważne naruszenie (poziom 1/3),
• Zapis nie obejmuje symboli państw, w których kierowca rozpoczął i zakończył dzienny okres pracy – klasyfikowane jako poważne naruszenie (poziom 1/3).

Jakie konsekwencje wiążą się z popełnieniem naruszeń? Możemy napotkać bezpośrednie kary finansowe, których wysokość zależy od kraju oraz charakteru przewinienia. W wyniku rozporządzenia z 2006 roku państwa członkowskie wprowadziły system oceny ryzyka dla firm. System ten oparty jest na analizie liczby oraz znaczenia naruszeń dokonanych przez poszczególne przedsiębiorstwa. Został także opracowany wspólny wzór do obliczania poziomu ryzyka, który uwzględnia liczbę, wagę oraz częstotliwość występowania naruszeń, a także rezultaty kontroli przeprowadzonych w danej firmie.

„Główny Inspektorat Transportu Drogowego ma za zadanie kontrolować polskich przedsiębiorców w kontekście dokonywanych naruszeń poprzez ocenianie ryzyka przedsiębiorstwa. Im wyższa jest ta ocena, tym większe staje się prawdopodobieństwo wystąpienia nadzoru. Pamiętajmy, że liczne kontrole mogą prowadzić do utraty dobrej reputacji przewoźnika, która konieczna jest do utrzymania zezwolenia na wykonywanie zawodu. Jak widać, konsekwencję mogą być więc poważne” – mówi Mateusz Pernak, prawnik w TC Kancelarii Prawnej.

Nowe regulacje dotyczące naruszeń nie zostały jeszcze wprowadzone do krajowego prawa państw członkowskich Unii Europejskiej. Termin na ich implementację upływa 14 lutego 2025 roku. Warto jednak już teraz przygotować odpowiednie procedury we własnym zakresie. Dzięki temu upewnimy się, że żadna zmiana nie będzie dla nas zaskoczeniem, a w trosce o bezpieczeństwo oraz higienę pracy zawodowych kierowców, przyczynimy się do ogólnej poprawy bezpieczeństwa na drogach.

Źródło: TC Kancelaria Prawna

Chcesz być na bieżąco z naszymi informacjami?