Pakiet Mobilności częściowo niezgodny z Zielonym Ładem
W trakcie przyjmowania Pakietu Mobilności, Komisja złożyła deklarację dotyczącą jego dwóch aspektów. Po pierwsze – wymogu obowiązkowego powrotu pojazdu do państwa członkowskiego siedziby co osiem tygodni. Po drugie – stosowania ograniczeń kabotażowych na wykonywanie międzynarodowego kombinowanego transportu.
Komisja wyrażała obawę, że są one sprzeczne z ambicjami Europejskiego Zielonego Ładu. Ponieważ te dwa przepisy nie zostały poddane ocenie wpływu w trakcie procesu legislacyjnego, Komisja zobowiązała się do przeprowadzenia dokładnej oceny ich prawdopodobnego wpływu na klimat, środowisko i jednolity rynek. Oba badania zostały przeprowadzone przez niezależnych konsultantów.
Wyniki badań wskazują, że obowiązek powrotu pojazdu do państwa siedziby i restrykcje nałożone na operacje transportu kombinowanego mogą mieć negatywne skutki, w tym wpływać na wzrost emisji z sektora transportu.
Opublikowane przez Komisję Europejską oceny skutków wprowadzenia niektórych przepisów Pakietu Mobilności potwierdziły zastrzeżenia zgłaszane przez polskie Ministerstwo Infrastruktury w trakcie procesu legislacyjnego. Analizy Komisji potwierdziły obawy Polski, ale także i innych państw członkowskich o negatywnym wpływie przepisów Pakietu na klimat i środowisko w Europie.
minister infrastruktury - Andrzej Adamczyk
Analiza dot. obowiązku powrotu pojazdów do państwa członkowskiego siedziby przewoźnika pokazuje, że w scenariuszu, który według badania jest najbardziej prawdopodobny, przepis ten może wygenerować dodatkowe przejazdy pojazdów, potencjalnie skutkujące nawet do 2,9 mln ton dodatkowej emisji CO2 w 2023 r.
Z drugiego badania skupiającego się na zasadach wykonywania operacji transportu kombinowanego wynika, że powszechne stosowanie przez państwa członkowskie możliwości wprowadzenia restrykcji na tego typu operacje mogłoby doprowadzić do dodatkowych 397 tys. ton emisji CO2 i potencjalnych negatywnych długoterminowych skutków dla rozwoju transportu kolejowego i intermodalnego.
Biorąc pod uwagę wyniki obu badań, stosowanie tych dwóch przepisów może skutkować w sumie emisją nawet do 3,3 miliona dodatkowych ton CO2 rocznie w Unii Europejskiej.
Wynik badań Komisji Europejskiej jest kierunkowo zbieżny z analizami, którymi dysponowało Ministerstwo Infrastruktury, a które służyły jako merytoryczne uzasadnienie zajmowanego przez Polskę stanowiska na forum Unii Europejskiej. Badając proponowane rozwiązania dotyczące obowiązkowego powrotu pojazdu do państwa siedziby, restrykcji nałożonych na transport kombinowany, kabotaż, a także przewozy cross-trade, naukowcy z Instytutu Transportu Samochodowego (ITS) wyliczyli, że zgoda na obowiązek powrotu pojazdu do państwa siedziby co najmniej co 8 tygodni spowoduje dodatkowe puste przebiegi, a co za tym idzie emisję dodatkowych 3 mln ton CO2 rocznie w UE.
Postulowana przez Polskę i inne państwa członkowskie decyzja Pani Komisarz Adiny Vălean o zleceniu przygotowania wyników badań wpływu Pakietu Mobilności była słuszna. Dziękuję Pani Komisarz za to, że tymi badaniami zainicjowała szerszą dyskusję wśród zarówno państw członkowskich, posłów do Parlamentu Europejskiego, jak również wszystkich interesariuszy o kolejnych krokach, jakie należy podjąć w tej sprawie. Liczę, że odbędzie się merytoryczna dyskusja wokół wyników oceny Komisji, której dotychczas brakowało. Liczę, że jej efektem będzie przedstawienie nowej legislacji, rewidującej przepisy Pakietu Mobilności. Deklaruję pełne wsparcie Polski dla działań Pani Komisarz zmierzających do skorygowania przepisów Pakietu w taki sposób, aby były zgodne z zasadami rynku wewnętrznego i ochrony środowiska.
- Andrzej Adamczyk
Na wniosek ministra infrastruktury w 2020 r. rząd przyjął uchwałę, w której potwierdził sprzeciw wobec przepisów Pakietu Mobilności I i zdecydował o zaskarżeniu ich do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Skargi do trzech aktów prawnych, wchodzących w skład części rynkowo-socjalnej Pakietu, zostały złożone 26 października 2020 r. przez Pełnomocnika Polski przy TSUE. Skargi złożyły także inne państwa członkowskie – Litwa, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Malta i Cypr. Obecnie inne państwa członkowskie mają możliwość przyłączenia się do złożonych skarg.
Oceny badań zlecone przez Komisję Europejską potwierdzają, że decyzja o zaskarżeniu przepisów Pakietu Mobilności do Trybunału Sprawiedliwości UE i argumentacja za tym stojąca była słuszna. Przyjęte przepisy nie uwzględniają wymogów ochrony środowiska i generują zbędne, dodatkowe przejazdy pojazdów ciężarowych po Unii Europejskiej, które negatywnie wpłyną na zdrowie milionów Europejczyków. Liczę, że opublikowane badania będą stanowiły dodatkowy argument dla innych UE do przyłączenia się do jednej ze złożonych skarg. Wspólnie z naszymi partnerami z państw grupy like-minded będziemy się o to starać.
wiceminister infrastruktury - Rafał Weber
Źródło: Ministerstwo Infrastruktury
