Na początku należy zrozumieć, dlaczego rośnie ilość podrabianych czynników chłodniczych na rynku wtórnym. W 2014 roku Komisja Europejska podjęła decyzję o kontrolowaniu emisji fluorowanych gazów cieplarnianych, w tym HFC. W rezultacie Unia Europejska wprowadziła dwa akty prawne: rozporządzenie dotyczące fluorowanych gazów cieplarnianych i dyrektywę dotyczącą systemów klimatyzacji samochodowej („dyrektywa MAC”). Ich celem jest wymuszenie stosowania gazów o niższym współczynniku globalnego ocieplenia (GWP) niż 150.
W 2015 roku Unia Europejska ustaliła plan stopniowego wycofywania substancji chłodniczych o wysokim współczynniku GWP, takich jak R134a. Zgodnie z wytycznymi, do 2030 roku na rynku powinna być dostępna jedynie jedna piąta całkowitej sprzedaży HFC o wysokim współczynniku GWP z 2014 roku.
R134a, będący jednym z fluorków węglowodorów (HFC), ma współczynnik potencjału globalnego ocieplenia (GWP) równy 1430, podczas gdy dwutlenek węgla (CO2) ma GWP równy 1. Uwolnienie jednego kilograma R134a do atmosfery odpowiada emisji 1430 kilogramów CO2. Proces rozkładu R134a w atmosferze trwa średnio 12 lat, zanim zostanie całkowicie rozłożony przez naturalne procesy, takie jak reakcje chemiczne i absorpcja przez roślinność. Ważne jest, aby zauważyć, że stężenie R134a w atmosferze będzie nadal wzrastać, dopóki będzie używany i uwalniany do atmosfery – na przykład w przypadku przypadkowego uwolnienia zamiast odzyskania za pomocą specjalistycznych stacji obsługi klimatyzacji. Z kolei, czynnik chłodniczy R1234yf pozostaje w atmosferze zaledwie 11 dni.
Z powyższego harmonogramu stopniowego wycofywania wynika, że w 2023 roku na rynku było dostępne jedynie 45% całkowitej sprzedaży czynnika R134a z 2014 roku, a w 2024 roku będzie to zaledwie 31%. W związku z planem wycofania, cena czynnika R134a znacząco wzrosła, zwłaszcza w 2018 roku, gdy dostępność spadła z 93% do 63%, co spowodowało panikę na rynku. W rezultacie zwiększyła się działalność tzw. szarej strefy, w której importowane są podrobione i nielegalne czynniki chłodnicze, szczególnie przez kraje spoza Unii Europejskiej.
Podróbki czynników chłodniczych to zanieczyszczone mieszanki, często zawierające inne zakazane substancje, takie jak R12 lub R22, które mają symulować oryginalne czynniki chłodnicze. Są niebezpieczne, zanieczyszczone i zazwyczaj sprzedawane w butlach po obniżonych cenach. Handel podróbkami czynników chłodniczych jest coraz popularniejszy, jednak ich użycie może prowadzić do wielu problemów, jak obniżona wydajność układu klimatyzacji, uszkodzenia sprzętu oraz poważne zagrożenie dla życia i zdrowia z powodu ryzyka wybuchu.
Podróbki czynników chłodniczych są z reguły sprzedawane w jednorazowych butlach ze względu na niższą cenę i brak identyfikowalności. Od 2007 roku ich używanie jest zakazane w Unii Europejskiej. Niemniej jednak, w Europie rośnie popularność pojemników „zrób to sam”. Konsekwencje użycia podrabianych czynników chłodniczych mogą być bardzo poważne, takie jak zamrożenie układu klimatyzacji, korozja i powstawanie kwasów, tworzenie się szlamu oraz awaria całego układu klimatyzacji.
Jeśli chcesz uniknąć tych problemów, zawsze warto zainwestować w oryginalne i sprawdzone produkty od renomowanych producentów.
Można przeprowadzić stosunkowo prosty test poprzez monitorowanie temperatury i ciśnienia czynnika chłodniczego w butli lub pojeździe. Można skorzystać z aplikacji Danfoss lub suwaka Denso, aby łatwo sprawdzić, czy zachodzi poprawna zależność pomiędzy temperaturą a ciśnieniem czynnika chłodniczego. Warto sprawdzić, czy ciśnienie czynnika chłodniczego przy temperaturze 20°C znajduje się na poziomie około 4,7 bara, co jest optymalnym wynikiem.
Inne, bardziej dokładne rozwiązanie to skorzystanie z analizatora gazowego. Analizator gazowy umożliwi uzyskanie precyzyjnych informacji na temat zawartości butli z czynnikiem chłodniczym (jednorazowego użytku). Należy jednak pamiętać, że analizator nie jest w stanie wykryć wszystkich rodzajów podrabianych czynników chłodniczych. Dzięki analizatorowi gazowemu można dokładnie określić zawartość czynnika chłodniczego R134a i R1234yf z dokładnością ±1%, z podziałem procentowym na czynniki R1234yf, R134a, R22, HC i powietrze.
Inną opcją jest skorzystanie z identyfikatora czynnika, ale informują one jedynie o wyniku pozytywnym lub negatywnym.
Najczęstsze mieszanki czynników w butlach jednorazowych zestawiono w poniższej tabeli:
W zależności od zastosowanego czynnika chłodniczego, mogą wystąpić inne zagrożenia, które zestawiono poniżej:
Czy opłaca się ryzykować niską ceną podrabianego czynnika chłodniczego? Należy pamiętać o potencjalnych zagrożeniach związanych z używaniem podróbek. Innym istotnym aspektem jest kwestia gwarancji. W przypadku wykrycia podrabianych czynników chłodniczych w sprężarce Denso lub awarii kompresora spowodowanej ich stosowaniem, gwarancja traci ważność. Dlatego warto unikać podrabianych i nielegalnych czynników chłodniczych.
Źródło: Denso
Chcesz być na bieżąco z naszymi informacjami?