Jeśli pompy wody zawodzą, to zwykle z powodu błędów w montażu i eksploatacji. Przeczytaj jak ich uniknąć.

W samochodach poruszających się po europejskich drogach stosowane są odśrodkowe pompy wirnikowe. Wewnątrz ich korpusu znajduje się wałek z łożyskiem (połączony z kołem pasowym), wirnik i uszczelnienie. Awaria pompy zwykle spowodowana jest uszkodzeniem łożyskowania lub uszczelnienia.

Najczęściej są to łożyska kulkowe zintegrowane z wałkiem pompy. W czasie procesu produkcyjnego do wnętrza takiego łożyska aplikowana jest odpowiednia ilość smaru, która wystarcza na cały okres eksploatacji pompy. Jak może dojść do uszkodzenia łożyskowania pompy?

Przede wszystkim do montażu pompy wody należy stosować odpowiednie narzędzia, wśród których zdecydowanie nie znajduje się młotek. Uderzanie młotkiem w obudowę pompy może spowodować odkształcenie bieżni łożyska i jego przedwczesne zatarcie. Innym powodem powstania takiego uszkodzenia są zbyt duże siły poprzeczne oddziałujące na wałek. To konsekwencja niewłaściwego napięcia paska napędu osprzętu silnika lub rozrządu. Tego typu usterka jest częstsza w pompach wody napędzanych paskiem wielorowkowym. Gdy zaczyna on piszczeć wskutek zużycia, niektórzy mechanicy zwiększają jego napięcie zamiast po prostu go wymienić zgodnie z zaleceniem producenta. Niestety, powoduje to przyśpieszone zużycie nie tylko pompy wody, ale także alternatora i pompy wspomagania układu kierowniczego w starszych autach, w których stosowano wspomaganie hydrauliczne.

Co ważne, nie można też zignorować ślizgającego się paska napędu osprzętu. Charakterystyczny pisk powstaje wskutek tarcia, w czasie którego wydziela się także ciepło. Wzrost temperatury koła pasowego pompy powoduje, że łożysko wałka także pracuje w temperaturze wyższej od założonej przez konstruktora, co z kolei powoduje degradację zamkniętego w nim smaru.

W przypadku pomp wody napędzanych paskiem rozrządu także zdarza się, że padają one ofiarą niewłaściwego napięcia tego paska. Dotyczy to głównie rozwiązań ze stałym napinaczem, gdy napięcie paska ustawiane jest przez mechanika „na wyczucie”, zamiast przeznaczonym do tego przyrządem.

Proces uszczelnienia odbywa się na styku pierścienia ślizgowego i wirnika pompy. Dla zapewnienia bezproblemowej współpracy tych dwóch elementów konieczne jest smarowanie, za które odpowiada płyn chłodniczy. Dlatego błędem jest uruchamianie silnika bez płynu chłodniczego lub kręcenie wirnikiem pompy przed jej zamontowaniem. We współczesnych pompach prowadzi to do przyśpieszonego zużycia i wycieku. Mechanicy przyzwyczajeni do starszych rozwiązań, w których uszczelniacze zawierały miękki grafit, nie zawsze stosują także płyn chłodniczy zgodny ze specyfikacją producenta pojazdu. Ważne jest także, żeby płyn chłodniczy nie był zanieczyszczony (np. drobinkami rdzy lub osadów wapiennych), co także pogarsza jego właściwości smarujące. Z tego samego powodu w nowoczesnych samochodach nie można do chłodzenia silnika używać czystej wody.

Pompa wody powinna zostać wymieniona przy każdorazowej wymianie rozrządu lub wcześniej, gdy nastąpi awaria pompy lub wyciek płynu chłodniczego. Niezbędna jest jednoczesna wymiana płynu chłodniczego oraz przepłukanie układu.

Produkowane przez firmę SKF pompy wody dostarczane są zawsze z kompletem uszczelek potrzebnych do montażu. W zależności od typu pompy może być to uszczelka miękka, metalowa lub gumowy o-ring. Z zasady do montażu pompy nie należy używać mas uszczelniających – tylko w wyjątkowych przypadkach, gdy blok silnika ma głębokie wżery, można użyć bardzo cienkiej warstwy masy odpowiedniej jakości. Nadmiar masy przedostaje się bowiem do płynu chłodniczego i zanieczyszcza go, powodując uszkodzenie uszczelniacza pompy, zacięcie termostatu a nawet zatkanie przewodów. Montując pompę z gumowym o-ringiem można użyć smaru montażowego, nakładając cienką warstwę. Wszystkie śruby mocujące pompę należy dokręcać kluczem dynamometrycznym, z zachowaniem zalecanego przez producenta momentu dokręcenia.

Dobierając pompę wody warto korzystać z precyzyjnych katalogów firmy SKF, które dostępne są zarówno w wersji drukowanej, jak i elektronicznej, tak by mieć pewność właściwego wyboru. Różnice między niektórymi referencjami mogą być wręcz trudne do uchwycenia gołym okiem, ale pomyłka spowoduje, że do warsztatu szybko wróci niezadowolony klient. Jednocześnie wybierając pompy wody SKF, warsztat ma pewność najwyższej jakości produktu.