Zużycie paliwa przez ciężkie pojazdy ciężarowe marki Mercedes-Benz stale się zmniejsza. Nowy Actros na drogach szybkiego ruchu i autostradach zużywa przykładowo nawet o 3% paliwa mniej niż jego poprzednik. W ruchu podmiejskim obniżenie zużycia paliwa sięga nawet 5%.

Istotnym czynnikiem tej oszczędności jest optymalizacja sterowania tempomatem, skrzynią biegów i silnikiem poprzez ponowne ulepszenie systemu Predictive Powertrain Control (PPC), czyli systemu predykcyjnej kontroli układu napędowego.

Prof. dr Uwe Baake, szef działu rozwoju produktów Mercedes-Benz Trucks, wyjaśnia, jak działa ten inteligentny system, jakie ma efekty i jak się go obsługuje:

Celem zastosowania systemu PPC jest zawsze maksymalnie paliwooszczędna jazda ciężarówką oraz zapewnienie jak największego wsparcia kierowcy. System ten uwzględnia topografię terenu, przebieg drogi i znaki drogowe. Umożliwia w ten sposób unikanie niepotrzebnego hamowania, przyspieszania i zmiany biegów oraz optymalne wykorzystywanie paliwa. Jazda pod kontrolą PPC jest często bardziej oszczędna niż styl jazdy zawodowego kierowcy – także takiego, który dobrze zna zarówno trasę, jak i osiągi swojej ciężarówki.

Inteligentny system sterujący tempomatem i skrzynią biegów obniża zużycie paliwa średnio o 5% w stosunku do pojazdów, które nie są wyposażone w PPC. System ten został ostatnio kolejny raz udoskonalony wraz z wprowadzeniem nowego Actrosa. Zaowocowało to dwoma znaczącymi korzyściami.

Po pierwsze możliwa jest teraz oszczędna jazda z PPC także w ruchu podmiejskim i na drogach lokalnych, z możliwością obniżenia zużycia paliwa nawet o 5%. Po drugie zwiększono także wydajność systemu na autostradach i drogach szybkiego ruchu. Już samo użycie nowego PPC może zapewnić dodatkową redukcję zużycia paliwa nawet o 1,5% w porównaniu z poprzednią wersją systemu.

Omawiany system „zna” ponad 95% wszystkich europejskich dróg krajowych i tranzytowych. Łączy aktualne informacje GPS o dokładnej lokalizacji ciężarówki z zapisanymi w swojej pamięci cyfrowymi trójwymiarowymi mapami drogowymi i w ten sposób oblicza swego rodzaju „elektroniczny horyzont”, do którego automatycznie dostosowuje styl jazdy ciężarówki.

PPC przetwarza przy tym kierunek jazdy i topografię terenu, po którym przebiega droga, co umożliwia mu predykcyjne wybranie biegu, momentów ich przełączania oraz prędkości utrzymywanej przez tempomat. Jednocześnie system PPC stale wykorzystuje informacje z systemu automatycznego utrzymywania odległości, dzięki czemu w paliwooszczędnym sterowaniu układem napędowym uwzględnia także ruch pojazdów poprzedzających.

PPC zmniejsza zużycie paliwa na autostradach i drogach szybkiego ruchu, korzystając z szeregu inteligentnych rozwiązań. Stale optymalizuje tryb EcoRoll, zautomatyzowanej skrzyni biegów, co pozwala na maksymalne wykorzystanie rozpędu pojazdu. Rezygnuje z przyspieszania, jeśli ciężarówka może szybko osiągnąć prędkość ustawioną na tempomacie, swobodnie się tocząc.

Ponadto ten inteligentny system sterujący tempomatem i skrzynią biegów do automatycznej regulacji prędkości wykorzystuje rozpęd na zjazdach ze wzniesień – celowo przekracza prędkość zadaną tempomatu (histereza górna) na maksymalnie 40 sekund, aby nabrać rozpędu przed kolejnym podjazdem.

Natomiast już przed rozpoczęciem zjazdu PPC wybiera dokładnie ten bieg, który zagwarantuje najlepsze wykorzystanie zwalniacza i ochronę hamulca zasadniczego – to jego zaleta szczególnie podczas zjazdu ze wzniesienia ciężarówką wysokotonażową. Z kolei przed podjazdem pod górę system samoczynnie decyduje, o tym, czy celowe jest zredukowanie biegu.

Pod koniec podjazdu następuje ponowne dostosowanie mocy, gdy przed osiągnięciem szczytu PPC rozpoznaje, czy samochód ciężarowy ma wystarczającą prędkość, aby przetoczyć się przez szczyt. Jeśli tak, system toleruje przejściowo spadek prędkości poniżej tej zadanej na tempomacie.

Dzięki nowej predykcyjnej regulacji odległości system PPC optymalizuje przebieg jazdy również w trybie regulacji odstępu od innych pojazdów. Obserwuje wtedy poprzedzający pojazd i uwzględnia go w obliczaniu kolejnych faz dotaczania się ciężarówki. W ten sposób PPC może optymalnie zaplanować operacje zmiany biegów i regulację prędkości oraz najlepiej jak to możliwe wykorzystać rozpęd samochodu. System umożliwia na przykład odpowiednio wczesne zwiększenie odstępu, gdy poprzedzający pojazd wymusza zmniejszenie prędkości.

Od czasu modyfikacji systemu, dokonanej wraz z wprowadzeniem nowego Actrosa, inteligentne funkcje PPC na autostradach i drogach szybkiego ruchu mają zastosowanie również na drogach lokalnych. System uwzględnia tu dodatkowo nie tylko podjazdy, szczyty wzniesień i zjazdy, ale także promienie zakrętów, ograniczenia prędkości i regulacje pierwszeństwa przejazdu.

Do tej pory niewskazane było stosowanie tempomatu w ruchu lokalnym, ponieważ wiele różnych sytuacji komunikacyjnych powodowało konieczność interwencji kierowcy. Dzięki kolejnym ulepszeniom PPC, kierowcy mogą teraz korzystać z tempomatu także na tych drogach, co znacznie zwiększa komfort jazdy, zmniejsza stres oraz nawet o pięć procent obniża zużycie paliwa.

Zaopatrzony w niezwykle dokładne mapy, system PPC z wyprzedzeniem „zna” ograniczenia prędkości i zdarzenia na drodze, a więc na przykład zakręty, ronda i skrzyżowania, oraz uwzględnia także znaki „stop” czy znaki „ustąp pierwszeństwa”. Nawet jeśli kierowca nie jest jeszcze w stanie zauważyć tych zdarzeń, system odpowiednio wcześnie rozpoczyna dotaczanie pojazdu, aby zmaksymalizować wykorzystanie energii, lub predykcyjnie dostosowuje do nich prędkość i wybór biegów.

W nowym Actrosie i nowym Arocsie system PPC aktywuje się automatycznie po włączeniu przez kierowcę tempomatu lub systemu utrzymywania odległości (za pomocą przycisków na kierownicy, po lewej stronie) oraz po osiągnięciu przez ciężarówkę prędkości 25 km/h. Na głównym wyświetlaczu pojawia się wtedy biały symbol PPC.

Gdy system aktywnie przejmie kontrolę nad układem napędowym, symbol PPC zmienia kolor na zielony. Wyświetlane są również grafiki, które schematycznie informują o następnych zdarzeniach na trasie, takich jak zakręty, ronda i skrzyżowania, a także o ograniczeniach prędkości.

Po aktywacji w menu „Systemy” kierowca może ustawić górną tolerancję prędkości dla faz swobodnego toczenia w zakresie od 2 do 15 km/h,w zależności od wybranego programu jazdy. Dolną tolerancję prędkości można ustawić w zakresie od 0 do -10 km/h. Ponadto, w menu „Ustawienia tempomatu” kierowca może określić, od jakiej prędkości w ruchu podmiejskim PPC zaczyna dostosowywać prędkość pojazdu do właściwości zakrętu.

Można też ustawić w nim funkcję dotaczania się pojazdu przed zdarzeniami na drodze, na przykład przed znakami „stop” czy znakami „ustąp pierwszeństwa”. Istotne dla PPC są również ustawienia systemu automatycznego utrzymywania odległości: wstępnym ustawieniem po rozruchu silnika jest średni odstęp zadany. Kierowca może jednak według potrzeb 5-stopniowo zmieniać odstęp zadany, zawsze w taki sposób, aby zapewnić ciężarówce wymagany przepisami minimalny odstęp od poprzedzającego pojazdu.

PPC jest zasadniczo zawsze aktywny w tle i nie wymaga potwierdzania przez kierowcę, o ile włączony jest tempomat i dostępne są mapy 3D. Jeżeli kierowca nie zgadza się z wyborem prędkości przez PPC, może w każdej chwili przesterować system, na przykład za pomocą pedału hamulca lub gazu. Ponadto kierowca ma możliwość całkowitego wyłączenia PPC na dodatkowym wyświetlaczu Kokpitu Multimedialnego, w menu „Ustawienia PPC”.

PPC jest dostępny dla większości konfiguracji nowego Actrosa i nowego Arocsa. Ostatnio do programu PPC dołączone zostały również pojazdy do transportu ciężkiego do 120 ton, pojazdy z napędem na wszystkie koła, napędem Hydraulic Auxiliary Drive (HAD) lub wyposażone w turbosprzęgło z retarderem (TRK).

Źródło: Daimler