Projekty przepisów mają pomóc w osiągnięciu celów UE w zakresie ograniczenia emisji w sektorze transportu i zapewnić bardziej sprawiedliwe opłaty dla użytkowników dróg. Zasady te regulowałyby opłaty, które państwa członkowskie UE już wprowadziły lub zamierzają wprowadzić na transeuropejskich drogach sieci transportowej.

Aby zapewnić naliczanie opłat za pojazdy w zależności od rzeczywistego wykorzystania dróg i generowanego przez nie zanieczyszczenia, opłaty drogowe nakładane przez państwa członkowskie będą musiały zostać zdystansowane – począwszy od 2023 r. dla pojazdów ciężarowych o dużej ładowności i większych samochodów dostawczych (ponad 2,4 tony) i od 2027 r. dla pojazdów lekkich, czyli furgonetek i minibusów.

Aby zachęcić do szerszego korzystania z pojazdów przyjaznych dla środowiska, kraje UE musiałyby ustalić różne stawki opłat drogowych w oparciu o emisje CO2.

Od 2021 r., jeśli państwo członkowskie zastosuje opłaty za użytkowanie dróg w przypadku pojazdów ciężarowych o dużej ładowności i większych samochodów dostawczych, należałoby również zastosować „opłaty z tytułu kosztów zewnętrznych” – opłaty za zanieczyszczenie powietrza lub hałas spowodowane ruchem drogowym. Począwszy od 2026 r., jeżeli opłata za koszty zewnętrzne zostanie naliczona na dowolnym odcinku drogi, trzeba ją będzie również zastosować do innych kategorii pojazdów.

Aby usunąć wyjątki dozwolone zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeśli państwa członkowskie stosują opłaty drogowe, musiałoby ono obowiązywać do wszystkich pojazdów ciężarowych o dużej ładowności i większych furgonetek, które są coraz częściej wykorzystywane w operacjach transportu towarowego od 2020 r. Obecne przepisy zezwalają krajom UE na wyłączenie ciężkich pojazdów o dużej ładowności poniżej 12 ton oraz autobusów i autokarów.

Nowe zasady pozwoliłyby krajom na ustalanie rabatów, np. dla częstych użytkowników lekkich pojazdów na obszarach, które nie są gęsto zaludnione i na obrzeżach miast.

Aby zapewnić, że okazyjni użytkownicy i kierowcy z innych krajów UE będą traktowani sprawiedliwie, w projekcie przepisów określono również limity cen krótkoterminowych „winiet”, które można nałożyć na kierowców samochodów osobowych. Naklejki „winiety” powinny być również dostępne dla krótszych okresów jednego dnia i jednego tygodnia, dodają eurodeputowani.

Parlament przyjął stanowisko w pierwszym czytaniu w sprawie projektu przepisów z 398 za, 179 przeciw i 32 wstrzymującymi się. Aby negocjacje rozpoczęły się z Radą w sprawie ostatecznego brzmienia przepisów, ministrowie UE muszą określić swoje stanowisko.

Źródło: Parlament Europejski