Nie każdy wie, jak istotne funkcje w układzie klimatyzacji odgrywa olej. Jego pierwszym podstawowym zadaniem jest smarowanie kompresora. Drugie to zabezpieczenie aluminiowych ścianek przed wpływem wilgoci. Dzięki olejowi, układ ma szasnę działać wydajnie i bez usterek przez długi czas.

Olej dociera do poszczególnych części układu wraz z czynnikiem klimatyzacji, z którym jest zmieszany. Jaka ilość oleju powinna więc krążyć w układzie klimatyzacji? Należy ją oczywiście dostosować do wartości zalecanej przez producenta danego pojazdu. Trzeba uważać, aby procentowy udział nie był ani za wysoki, ani za niski – przypominają eksperci marki Thermotec.

Najczęściej stosowanym olejem w sprężarkach tłokowych jest olej syntetyczny PAG (glikol) polialkilenowy. Charakteryzuje się wysoką higroskopijnością (wskaźnik dotyczący pochłania wilgoci) oraz agresywnie reaguje z metalami w obecności wody. Inną grupą olejów do układu AC są oleje POE, tzw. oleje uniwersalne. Oba typy olei mogą być stosowane w układach klimatyzacji z czynnikiem R134a i 1234yf. Pamiętajmy, aby tych dwóch olei nie mieszać ze sobą, ponieważ mają różną budowę i zawsze będą oddzielały się od siebie. Skutkować to będzie nieprawidłowym smarowaniem kompresora, co w konsekwencji może doprowadzić do jego zatarcia.

Należy pamiętać, że w przypadku pojazdów hybrydowych i elektrycznych, stosujemy oleje nieprzewodzące prądu, zalecane przez producenta pojazdu. Zastosowanie nieodpowiedniego oleju może doprowadzić do zwarcia lub przebicia w instalacji elektrycznej.

Nowe kompresory są zalewane olejem w odpowiedniej ilości do pracy w całym układzie, jednak zawsze należy obowiązkowo sprawdzić przed montażem ilość zawartego w nich oleju. To samo dotyczy kompresorów demontowanych z pojazdu. Taka weryfikacja pozwoli zalać układ taką ilością oleju, aby odpowiednio została rozprowadzona po wszystkich jego elementach.

Jak, biorąc pod uwagę powyższe informacje, należy postępować podczas wymiany poszczególnych elementów?

Dla przykładu posłużmy się referencją Thermotec KTT090341 (Kia, Hyundai). Kompresor ten jest zalany 150 ml oleju. Jest to ilość wystarczająca do smarowania całego układu. W przypadku wymiany sprężarki, niezwiązanej z usterką całego układu (np. stary kompresor nie był zatarty tylko stracił swoją wydajność), należy po wyjęciu z pudełka zlać z niego olej i porównać do ilości zlanej ze starego kompresora. Jeżeli ilość w starym kompresorze oscyluje w okolicy 50% ilości oleju w całym układzie (czyli 75 ml), należy taką ilością uzupełnić nową sprężarkę.

W przypadku, gdy wymieniamy poszczególne elementy układu klimatyzacji, należy uzupełnić układ ilością oleju zawartą w wymienianym elemencie:

• parownik (20% całego oleju – 30 ml),
• skraplacz (10% – 15 ml),
• osuszacz/akumulator (10% – 15 ml),
• przewody klimatyzacji (10% – 15 ml).

Za dużo oleju

Zawsze miejmy na uwadze, że układ klimatyzacji jest złożony z wielu elementów kumulujących olej. Ilość oleju we wszystkich jego częściach powinna się zsumować do 100%, czyli ok. 150 ml.

Jeśli w samej wymienianej sprężarce całkowita objętość oleju wyniosła np. 120 ml, świadczyć to będzie o tym, że w całym układzie jest za dużo oleju. Nie mając pewności, jaka ilość oleju pozostała w pozostałych elementach, powinniśmy rozważyć jego płukanie.

Za mało oleju

Jeżeli ze starego kompresora podczas serwisu wylewamy np. 30 ml oleju, możemy sądzić, że ilość oleju w całym układzie była niewystarczająca i mogło już wcześniej mieć to negatywny wpływ na efektywność smarowania. Objawem tego jest ciemnoszara barwa oleju oraz obecność w nim cząstek teflonu . W takim wypadku, należy wypłukać układ klimatyzacji.

Jeżeli olej był normalnej barwy i ponownie możemy go użyć, należy uzupełnić układ o brakującą ilość około 90 ml (30 ml pozostałych w układzie + 30 ml z kompresora + 90 ml nowego oleju = optymalne 150 ml cały układ AC).

Kolejna procedura stosowana jest w momencie zatarcia kompresora, kiedy opiłki i zanieczyszczenia są w całym układzie klimatyzacji. Wówczas należy wymienić elementy, których nie da się wypłukać (czyli kompresor, skraplacz, osuszacz, zawór rozprężny). Parownik oraz przewody można wypłukać maszyną z dedykowanym środkiem do płukania (jednak nie zawsze jest to możliwe w przypadku parownika).

Rozpoczynamy procedurę zlewając z nowego kompresora Thermotec olej do menzurki, żeby sprawdzić jego ilość (powinno być około 150 ml – pamiętajmy, że nie jesteśmy w stanie zlać całego oleju z kompresora).

Następnie zalewamy sprężarkę, podłączamy przewody klimatyzacji i 10 razy przekręcamy osią kompresora zgodnie z kierunkiem pracy, co spowoduje wypchnięcie oleju z kompresora do układu. Brak takiego wyprowadzenia oleju z kompresora jest najczęściej popełnianym błędem podczas wykonywania takiej naprawy. Skutkować to może tzw. blokadą cieczy, zerwaniem sprzęgła oraz ewentualną pracą sprężarki bez smarowania przez pewien moment. Pamiętajmy, że kompresor to nie pompa – jego zadaniem jest sprężanie gazu, a nie pompowanie oleju.

Marka Thermotec oferuje wszystkie niezbędne indeksy do naprawy układu klimatyzacji. Sprawdź ofertę w Inter Cars e-Catalog!

• kompresor (indeksy zaczynające się od KTT09…),
• skraplacz (KTT11…),
• osuszacz (KTT12…),
• zawór rozprężny/dysza dławiąca (KTT14…),
• parownik (KTT15…),
• przewody (KTT160…).

Dowiedz się więcej na thermotec-autoparts.com