24 grudnia 2021 r. weszła w życie nowelizacja Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, która m.in. wprowadziła zmiany przepisów obejmujących wdrażanie i funkcjonowanie stref czystego transportu (SCT). W ślad za nowelizacją opublikowano projekt rozporządzenia określający wzór nalepki do identyfikacji pojazdów uprawnionych do wjazdu w obręb obszarów niskoemisyjnych. W piśmie skierowanym do Minister Klimatu i Środowiska Anny Moskwy, Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych (PSPA), Unia Metropolii Polskich (UMP), Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM) oraz Polski Alarm Smogowy (PAS) przedstawiły uwagi do projektu rozporządzenia.

W październiku 2021 r. utworzony został Komitet Samorządowy PSPA. To ramach prac tego gremium omawiane i opracowywane są kluczowe kwestie związane z wdrażaniem ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Jednym z tematów jest oznakowanie pojazdów dopuszczonych do wjazdu na teren SCT. Przygotowaliśmy bardzo przejrzystą i nawiązującą bezpośrednio do rozwiązań innych państw Unii Europejskiej grafikę, która ma charakter ponadlokalny. Obecna propozycja Ministerstwa Klimatu i Środowiska odbiega od rozwiązań z innych państw UE, do czego powinniśmy dążyć jako państwo członkowskie. Liczymy, że Ministerstwo wsłucha się w oddolny głos samorządu terytorialnego oraz organizacji branżowych i pozarządowych w tym zakresie – mówi Adam Wieczorek, Wiceprezydent Miasta Łódź, reprezentujący Unię Metropolii Polskich w pracach nad Strefami Czystego Transportu.

PSPA, UMP, GZM oraz PAS proponują wdrożenie w Polsce uniwersalnego wzoru nalepek, dzięki którym użytkownicy pojazdów będą mieli możliwość wykorzystać jedną nalepkę do poruszania się po różnych strefach w całej Polsce. Obecna propozycja zakłada umieszczanie na nalepce nazwy konkretnej Strefy oraz numeru rejestracyjnego. Takie oznakowanie umożliwiłoby w praktyce wjazd tylko do jednego, konkretnego obszaru niskoemisyjnego. Każda dodatkowa strefa oznaczałaby kolejną nalepkę na szybie pojazdu.

Propozycje skierowane do Ministerstwa obejmują także pozostawienie na nalepce numeru rejestracyjnego, który w sposób łatwy i jednoznaczny pozwoli zidentyfikować pojazd. Ponadto, oznaczenie powinno być uzupełnione o cyfrę (w skali od 1 do 6) odpowiadającą klasie spełnianej przez dany pojazd normie emisji spalin EURO. Każda nalepka miałaby zawierać także unikalny numer. Autorzy listu przedstawili również propozycje zmiany oprawy graficznej wdrażanego oznaczenia.

W oparciu o oznakowania przyjęte w Unii Europejskiej proponujemy zastosowanie dla silników benzynowych i innych napędów niewykorzystujących oleju napędowego nalepki okrągłej, a dla silników Diesla – nalepki kwadratowej. Naszym zdaniem celowe jest również zastosowanie dodatkowej nalepki sześciokątnej w kolorze ciemnej zieleni pozwalającej identyfikować pojazdy dopuszczone decyzją Rady Miasta (np. dla mieszkańców z obszaru strefy). Nalepka ta powinna zawierać poza innymi wymaganymi elementami również datę ważności związaną z zakończeniem możliwości wjazdu do strefy – tłumaczy Maciej Mazur, Dyrektor Zarządzający PSPA.

Autorzy pisma sugerują również m.in. skorelowanie koloru nalepek z normami EURO (w przypadku Euro 1 miałby być to kolor szary, Euro 2 – fioletowy, Euro 3 – czerwony, Euro 4 – pomarańczowy, Euro 5 – żółty, zaś Euro 6 – zielony). Propozycja zakłada ponadto umieszczenie na każdej z nalepek znaku D-54 (oznaczającego strefę czystego transportu), który zastąpiłby napis „Strefa Czystego Transportu”.

Obecnie w Polsce nie funkcjonuje ani jedna strefa czystego transportu. Jedyną próbę ustanowienia SCT podjął Kraków w 2019 r. Dla kontrastu, w Europie funkcjonuje już ok. 300 obszarów niskoemisyjnych (również w regionie CEE), a ich liczba systematycznie wzrasta.

W ubiegłym roku zawiązaliśmy „Koalicję Miast na rzecz rozwoju Stref Czystego Transportu”. Wszystkie samorządy Unii Metropolii Polskich (12 samorządów) we współpracy z PSPA przygotowały propozycje zmian w regulacjach dotyczących stref. Wtedy Ministerstwo Klimatu i Środowiska wsłuchało się w nasz głos. Jesteśmy za to wdzięczni i uważamy, że tak powinna właśnie wyglądać współpraca na płaszczyźnie rząd-samorząd. Podobnie jak wtedy, tak teraz, także proponujemy konkretne rozwiązania i liczymy na ich przyjęcie – dodaje Adam Wieczorek, Wiceprezydent Miasta Łódź.

Ubiegłoroczna nowelizacja ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych wprowadziła zmiany, które znacznie ułatwiają samorządom tworzenie stref czystego transportu. To daje nadzieję, że już wkrótce Polska przestanie być pod względem obszarów niskoemisyjnych białą plamą w Unii Europejskiej. Sposób oznakowania pojazdów uprawnionych do wjazdu w obręb stref czystego transportu będzie odgrywał istotną rolę w funkcjonowaniu takich obszarów, w szczególności z uwagi na setki tysięcy pojazdów, które takim nalepek zostaną oznaczone. Dlatego niezwykle istotne jest dogłębne przeanalizowanie i optymalizacja projektu rozporządzenia. Uwagi, które przesłaliśmy do Ministerstwa Klimatu i Środowiska, stanowią wspólny głos środowisk samorządowych, organizacji proekologicznych oraz branży e-mobility – podsumowuje Maciej Mazur, Dyrektor Zarządzający PSPA.

Źródło: PSPA