Według danych opublikowanych przez portal strefaedukacji.pl, podczas ostatniego naboru do szkół średnich na technikum zdecydowało się 43% uczniów kończących szkoły podstawowe. W przypadku szkół branżowych I stopnia aż 37% kandydatów zdecydowało się na klasę wielozawodową. Z tego aż 15% uczniów wybrało zawód „mechanik pojazdów samochodowych”.

W czasie gwałtownych zmian w branży samochodowej ścisła współpraca szkolnictwa z branżą motoryzacyjną ma szczególne znaczenie. I nie chodzi tu tylko o ewolucję napędu samochodów. Ze zmianą rodzaju napędu idą w parze modyfikacje w sterowaniu podzespołami, automatyce jazdy, czy sterowaniu napędem i zawieszeniem.

Niedawno mieliśmy okazję uczestniczyć w szkoleniu organizowanym przez firmę Bilstein w Zespole Szkół Technicznych w Mikołowie. Szkolenie to miało na celu przybliżyć uczniom budowę elementów zawieszenia oraz rozwiązania techniczne stosowane zarówno w samochodach najczęściej spotykanych na ulicy, ale także w sportowych superautach widywanych praktycznie tylko na torze. Dzień szkoleniowy podzielony było na 3 bloki tematyczne. W trakcie pierwszego omawiane były teoretyczne podstawy działania zawieszenia, czyli współpraca koła z podłożem, działanie elementów sprężystych i zasadność stosowania amortyzatorów jako elementów odpowiedzialnych za stałe przyleganie koła do jezdni.

Druga część szkolenia była poświęcona omówieniu konstrukcji amortyzatorów z podziałem na konstrukcje jednorurowe i dwururowe, a także ze względu na sposoby regulacji sił tłumienia. Omawiane były różne sposoby regulacji: za pomocą zaworów regulowanych pokrętłem przy jednoczesnej regulacji obu sił, a także podczas niezależnej regulacji sił tłumienia dobicia i odbicia. Mówiono także o różnych typach amortyzatorów regulowanych elektronicznie.

Trzecia część szkolenia objęła konstrukcje specjalne spotykane w zastosowaniach wyczynowych oraz koncepcyjnych, czyli amortyzatory gwintowane, systemy coilover, zawieszenia pneumatyczne, czy kolumny z własnymi pompami hydraulicznymi i zasobnikami służącymi do aktywnej regulacji wysokości zawieszenia oraz zawieszenia aktywne ze sterowaniem elektronicznym.

Szkolenie było dobrą okazją do rozmowy na temat popularności integracji branży ze szkolnictwem. Szkoły nie zawsze mogą sobie pozwolić na drogie eksponaty i wyposażenie, więc tego typu spotkania są bardzo przydatne – wnoszą dużą wartość dla uczniów, którzy oprócz teorii mają okazję poznać na żywo najnowsze rozwiązania spotykane w motoryzacji.

Nauczyciele co prawda nie mają wielkich ograniczeń w kwestii przygotowania merytorycznego, jednak zawsze pozostaje pewien margines, który pozwala na przekazanie wiadomości w sposób praktyczny – na konkretnych eksponatach.

Wojciech Baranowicz – nauczyciel przedmiotów zawodowych w Zespole Szkół Technicznych w Mikołowie: Mniej więcej raz na dwa miesiące w naszej szkole odbywają się tego typu szkolenia. Zapraszamy różne firmy, a tego typu inicjatywa to ciekawa odskocznia dla uczniów. Aktualnie współpracujemy z BMW Polska, które szkoli naszych uczniów online. Szkolenia te dotyczą techniki i nowych technologii wykorzystywanych w pojazdach. Dodatkowo od BMW otrzymaliśmy samochód BMW 240i, na którym możemy szkolić uczniów praktycznie z całego zakresu techniki, jaki jest w tym samochodzie wykorzystany.
Regularnie też współpracujemy z firmą Novol jeżeli chodzi o szkolenia z zakresu lakiernictwa. Ta współpraca trwa już dość długo, bo około 6 lat. Ponadto jako kadra uczestniczymy w szkoleniach dla nauczycieli zawodu, aby móc tę wiedzę przekazywać uczniom. Jeśli chodzi o zagadnienie lakiernictwa, najczęściej szkolenia odbywają się w naszej lakierni i są powiązane z projektami związanymi z odbudową pojazdów klasycznych. Firma Sosnowski przeprowadziła u nasz szkolenie z systemów ADAS – jeszcze nie posiadamy w szkole takiego systemu, bo jest dość kosztowny, ale mogliśmy już zobaczyć jak funkcjonuje. Współpracujemy jeszcze z Katowicką Specjalną Strefą Ekonomiczną, firmami Moto Profil, Magneti Marelli, oraz programem szkoleniowym Garage Gurus firmy DRiV. Są to wszystko firmy powiązane z KSSE.
Niektóre firmy same się do nas zgłaszają i rozpoczynamy współpracę. W ostatnich latach jest trochę łatwiej pod względem możliwości organizowania takich szkoleń dla uczniów, ponieważ branża zaczęła dostrzegać potencjał, jaki się w tym kryje. Są to osoby, które w niedalekiej przyszłości albo będą pracownikami tych firm, lub będą związane z branżą, a być może będą także ich przyszłymi klientami.
Program nauczania nie jest zły i generalnie nadąża za nowościami, jednak zawsze brakuje tego elementu praktycznego. Dzięki szkoleniom uczniowie mogą po prostu niektóre rzeczy zobaczyć na żywo i dotknąć. Dobrym przykładem jest szkolenie Bilstein, którego byliśmy świadkami – nie mamy takiego wyposażenia w eksponaty, a podczas szkolenia uczniowie mogli na żywo zobaczyć najnowsze rozwiązania stosowane w dziedzinie zawieszeń. Będziemy zabiegali o to, by takie szkolenia odbywały się u nas cyklicznie.

W przypadku firmy Bilstein pomocna okazała się wielopokoleniowa tradycja prowadzenia serwisu samochodowego przez jednego z absolwentów szkoły w Mikołowie. Jak wspomina Krzysztof Król – kierownik warsztatów szkolnych w Mikołowie, właściciel serwisu i jego syn aktualnie prowadzący warsztat, są absolwentami szkoły, a aktualnie kształci się tu trzecie pokolenie przyszłych mechaników z rodziny Sznapków. Serwis ten przyjmuje również uczniów na praktyki, więc współpraca ze szkołą jest podtrzymywania. W zeszłym roku w serwisie Pana Sznapki prowadzona była akcja związana między innymi z bezpłatnym badaniem amortyzatorów i okazała się świetną okazją do nawiązania kontaktów z firmą Bilstein.

A o tym w jaki sposób firma Bilstein trafiła do szkoły w Mikołowie opowiada Krzysztof Król – kierownik warsztatów szkolnych w Zespole Szkół Technicznych w Mikołowie:

Krzysztof Król – kierownik warsztatów szkolnych w Zespole Szkół Technicznych w Mikołowie: Firma Bilstein prowadzi w Zespole Szkół Technicznych szkolenie dzięki kontaktom z serwisem samochodowym Pana Sznapki. Jest to już trzecie pokolenie, które prowadzi tę firmę, a każda z tych osób wychowała się w naszej szkole. Znamy się od dawna – można powiedzieć, że to znajomość wielopokoleniowa. Ponadto regularnie nasi uczniowie odbywają praktyki w serwisie Pana Sznapki. W tym roku, w serwisie Pana Sznapki firma Bilstein prowadziła akcję pomiaru sprawności zawieszenia. Tego dnia zostałem zaproszony przez Pana Sznapkę i dzięki temu kontaktowi udało się spotkać z przedstawicielem firmy Bilstein i zorganizować szkolenie w naszej szkole.
Dzięki kontaktom osobistym, ale też kontaktom, które gwarantują nam uczniowie, mamy możliwość rozbudowywania naszego zasięgu, czasem nawet zdobywania potrzebnego wyposażenia, czy eksponatów.

O to, jakie są plany na rok 2024 odnośnie szkoleń z zakresu zawieszenia zapytaliśmy Andrzeja Wojciecha Buczka – konsultanta technicznego w Bilstein oraz osoby prowadzącej szkolenia:

Andrzej Wojciech Buczek – Technical Consultant w firmie Bilstein: w roku 2023 zrobiliśmy 3 szkolenia dla szkół. W Iławie, w Olsztynie i w Mikołowie. Na rok 2024 przewidzianych jest 6 takich szkoleń. Myślę, że strategia prowadzenia szkoleń w technikach i szkołach zawodowych jest dobra z dwóch powodów: program nauczania w wielu wypadkach nie obejmuje najnowszych technologii i tylko od zaangażowania i wiedzy nauczyciela zależy czy uczniowie się o nich dowiedzą, to samo dotyczy niektórych nauczycieli, Dodatkowo wyposażenie wielu szkół w pomoce naukowe (schematy, przekroje) jest dość ubogie. Drugi powód jest ważny również dla nas – pokazując Bilsteina i mówiąc o naszych produktach po prostu promujemy markę wśród przyszłych mechaników. W czasie, kiedy wiele nowych samochodów z aktywnym zawieszeniem jest wyposażonych w nasze produkty na pierwszym montażu warto utrzymywać świadomość możliwości korzystania z dostępności naszych produktów na rynku wtórnym. Ponadto wiele tych osób będzie miało do czynienia z pojazdami modyfikowanymi w większym lub mniejszym stopniu, więc wiedza na temat rozwiązań niestandardowych także będzie pomocna.

Jak podkreśla Andrzej Wojciech Buczek szkoły generalnie są zainteresowane, natomiast wszystko zależy od ich kadry i kierownictwa. Inicjatorem bywa szkoła, ale najczęściej to firmy z branży jako organizatorzy, zwracają się z propozycją szkolenia. Szkoły dość często po prostu nie wiedzą o oferowanych szkoleniach i programie wsparcia.

Nie ma też odgórnego zalecenia dotyczącego „zazębienia” szkoły z branżą na poziomie szkoleń czy współpracy. Jak dodaje Andrzej Wojciech Buczek – „Niektóre szkoły mają swoich sponsorów. Np. szkoła we Wrześni jest pod patronatem fabryki VW w Antoninku. Kiedyś były technika czy szkoły zawodowe mające status „przyzakładowych”, ale dziś to już przeszłość. Myślę, że ten model szkoleniowy może się sprawdzić, ale żeby to dobrze działało to trzeba o wiele więcej informacji dla szkół, a ponadto zaangażowania, czasu i budżetu z naszej strony”.