Według przewidywań, do 2030 r. po drogach UE będzie jeździć co najmniej 30 milionów bezemisyjnych pojazdów elektrycznych. Chociaż oczekuje się, że samochody elektryczne znacznie zmniejszą emisję gazów cieplarnianych, mają też szkodliwy dla środowiska minus: baterie.
Parlament Europejski pracuje nad aktualizacją unijnej dyrektywy w sprawie baterii i akumulatorów, aby zapewnić możliwość ponownego wykorzystania, regeneracji lub recyklingu baterii i akumulatorów po zakończeniu ich eksploatacji.
W sprawozdaniu przyjętym 10 marca Parlament stwierdził, że nowe przepisy powinny obejmować cały cykl życia produktu – od fazy projektowania, przez konsumpcję, po recykling w celu wytworzenia nowych produktów. Ten projekt jest powiązany z unijnym planem działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym oraz strategią przemysłową UE.
9 grudnia Parlament i Rada osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie przeglądu przepisów dotyczących baterii, uwzględniającego rozwój technologii i przyszłe wyzwania. Po formalnym zatwierdzeniu przez obie instytucje, nowe przepisy wejdą w życie.
Europosłowie wezwali do wprowadzenia nowej kategorii baterii – do lekkich środków transportu, takich jak e-rowery czy e-skutery, ze względu na ich coraz większe użytkowanie i rozwój technologiczny. Nowa kategoria zostanie wprowadzona w dodatku do istniejących już kategorii baterii: przenośnych, samochodowych i przemysłowych.
Do 2030 r. światowe zapotrzebowanie na baterie ma wzrosnąć 14-krotnie, a UE może odpowiadać za 17% tego zapotrzebowania. Wynika to głównie z rozwoju gospodarki cyfrowej, energii odnawialnej i mobilności niskoemisyjnej. Wzrost liczby pojazdów elektrycznych korzystających z baterii sprawi, że rynek ten stanie się strategiczny w skali globalnej.
Baterie będą musiały być opatrzone etykietą, która będzie informować o ich śladzie węglowym, tak aby ich wpływ na środowisko był bardziej przejrzysty. Będzie to obowiązkowe dla baterii do pojazdów elektrycznych, baterii do lekkich środków transportu oraz akumulatorów przemysłowych o pojemności powyżej 2kWh. Dodatkowo obejmie cały okres eksploatacji akumulatorów oraz baterii i zdaniem autorów nowych przepisów ma zagwarantować, że nowe baterie będą zawierały minimalne poziomy niektórych surowców.
W 2019 r. 51% baterii przenośnych sprzedanych w UE zostało zebranych w celu recyklingu. Dla każdego typu baterii istnieją określone procesy recyklingu ze względu na różne metale i związki chemiczne wykorzystywane do ich produkcji.
Bardziej rygorystyczne cele dotyczące zbierania zostaną zawarte w nowych przepisach dotyczących baterii przenośnych (45% do 2023 r., 63% do 2027 r. i 73% do 2030 r.) oraz baterii do lekkich środków transportu (51% do 2028 r., 61% do 2031 r.).
Ponadto wszystkie odpady z baterii do lekkich środków transportu, akumulatorów samochodowych, baterii przemysłowych i do pojazdów elektrycznych należy zbierać bez opłat dla użytkowników końcowych, niezależnie od ich charakteru, składu chemicznego, stanu, marki lub pochodzenia.
Zgodnie z nowymi przepisami minimalne poziomy odzyskanego kobaltu (16%), ołowiu (85%), litu (6%) i niklu (6%) z odpadów produkcyjnych i konsumenckich muszą być ponownie wykorzystane w nowych bateriach.
Produkcja baterii jest w dużym stopniu uzależniona od importu kluczowych surowców, zwłaszcza kobaltu, litu, niklu i manganu, które mają znaczący wpływ na środowisko i społeczeństwo.
Aby przeciwdziałać łamaniu praw człowieka i zapewnić bardziej etyczne pozyskiwanie baterii, europosłowie chcieli wprowadzenia obowiązku należytej staranności dla ich producentów. Będą oni musieli spełnić wymogi dotyczące społecznego i środowiskowego ryzyka związanego z pozyskiwaniem, przetwarzaniem i handlem surowcami i surowcami wtórnymi. Wszystkie podmioty gospodarcze wprowadzające baterie na rynek UE, z wyjątkiem MŚP, będą zobowiązane do opracowania i wdrożenia tej polityki należytej staranności.
Nowe przepisy przewidują, że baterie będą łatwiejsze do wyjęcia i wymiany oraz zapewnią konsumentom lepsze informacje. Przenośne baterie w urządzeniach powinny być zaprojektowane tak, aby użytkownicy mogli je łatwo wyjąć i wymienić. Wymóg ten stanie się obowiązkowy 3,5 roku po wejściu przepisów w życie. Podane zostanie więcej informacji dotyczących pojemności, wydajności, trwałości, składu chemicznego, a także symbolu „selektywnej zbiórki” baterii.
Źródło: Parlament Europejski