Kiedy w 2001 roku firma TRW (obecnie należąca do portfolio marek ZF Aftermarket) jako pierwsza wprowadzała na rynek system elektrycznego hamulca postojowego EPB (skrót od „Electronic Parking Brake”), było to rozwiązanie ekskluzywne, zarezerwowane dla luksusowych marek samochodów. Obecnie jest już ono na tyle popularne, że wypiera powoli układy tradycyjne. Wśród głównych zalet wymienia się niezawodność, prostotę obsługi a także szerokie spektrum dodatkowych funkcji, niemożliwych do uzyskania za pomocą tradycyjnego hamulca postojowego.

W systemie EPB kierowca aktywuje mechanizm jednym przyciskiem. Klocki hamulcowe są zaciskane na tylnych tarczach za pośrednictwem elektronicznej jednostki sterującej ECU oraz zamontowanych na zaciskach silników elektrycznych.

Na rynku istnieją różne warianty techniczne systemu EPB. Firma ZF Aftermarket, która jest właścicielem marki TRW koncentruje się na takim, który nie wymaga zastosowania tradycyjnych linek hamulcowych. Układ EPB TRW składa się w uproszczeniu z przycisku aktywującego, modułu sterującego, przewodów elektrycznych oraz elektrycznego elementu wykonawczego (silniczka z przekładnią) zintegrowanego z zaciskiem hamulcowym.

Brak konwencjonalnej dźwigni hamulca ręcznego pozwala na uzyskanie dodatkowej przestrzeni we wnętrzu pojazdu. Dzięki eliminacji linki hamulca, nie występują problemy takie jak jej zamarznięcie lub zużycie mechaniczne, co gwarantuje optymalne działanie hamulca w każdych warunkach.

Wieloletni proces doskonalenia układu EPB TRW zaowocował wprowadzeniem na rynek już piątej generacji EPB. Działa niezawodnie, skutecznie i ma szereg dodatkowych funkcji. Co ciekawe konstruktorzy zadbali także o komfort akustyczny procesu aktywacji i dezaktywacji układu. Troska o detale świadczy o wyjątkowo drobiazgowym podejściu do całego projektu, który z racji swojej rosnącej popularności okazał się istotnym elementem na drodze ewolucji motoryzacji.

Podstawową funkcją EPB jest oczywiście zgodnie z dawną nazwą „hamulec postojowy” zabezpieczanie pojazdu na postoju niezależnie od tego czy znajduje się na płaskiej drodze czy też na wzniesieniu.

Elektroniczne sterowanie EPB umożliwiło rozszerzenie tego zadania o automatyczną aktywację po zaparkowaniu i automatyczne zwalnianie w chwili ruszania. Z jednej strony zwalnia ona kierowcę z obowiązku pamiętania o zaciąganiu hamulca pomocniczego a z drugiej ułatwia np. ruszanie pod górkę. Hamulec może zwalniać się automatycznie podczas ruszania, co przydaje się np. podczas jazdy w korkach lub na wzniesieniach (funkcja Auto Hold/Hill Holding).

O ile „wspomaganie” podczas ruszania ze wzniesienia jest stosunkowo popularne o tyle nie wszyscy kierowcy zdają sobie sprawę z innych funkcjonalności EPB, do których należą m.in.:

• hamowanie dynamiczne ze wsparciem systemu ESP (elektronicznego systemu stabilizacji toru jazdy);
• hamowanie dynamiczne z zastosowaniem silnika zacisku (samochody wyposażone w ABS);
• hamowanie dynamiczne ze zmniejszonym momentem hamującym;
• automatyczne dociskanie klocków w zaparkowanym samochodzie, które mogłyby poluzować się samoczynnie w wyniku stygnięcia (po zakończeniu jazdy gorące okładziny cierne mogą minimalnie zmniejszyć swoją objętość);
• zwalnianie pojazdu podczas kontrolowanego, powolnego zjazdu ze wzniesień (np. w wybranych modelach SUV-ów lub crossoverów).

Eksperci ZF Aftermarket wskazują na jeszcze jedną zaletę EPB – zwolnienie tego hamulca może nastąpić wyłącznie przy odpowiednim statusie układu zapłonowego (pozycja kluczyka w stacyjce lub tryb w modelach „bezkluczykowych”) oraz naciśnięciu pedału hamulca co redukuje do minimum ryzyko przypadkowego odblokowania przez dzieci.

Wielu kierowców nie zdaje sobie sprawy, że hamulec EPB może się przydać także w sytuacji hamowania awaryjnego. Jeśli przełącznik elektrycznego hamulca postojowego zostanie uruchomiony podczas jazdy, system interpretuje to jako hamowanie awaryjne. Podczas gdy nagłe i gwałtowne hamowanie spowodowałoby zablokowanie tylnej osi i utratę przyczepności tyłu pojazdu, hamulec postojowy jest wielokrotnie zaciągany i zwalniany w krótkim odstępie czasu (działanie zbliżone do ABS-u). Tryb ten zapewnia bezpieczne hamowanie aż do zatrzymania pojazdu.

Eksperci TRW z powodzeniem wdrażają już kolejną wersję układu EPB. Tym razem są to elektryczne hamulce postojowe przeznaczone do stosowania w przedniej osi pojazdu.

Otwiera to nowy rynek dla elektrycznego hamulca postojowego TRW, które trafią do modeli budżetowych wyposażonych z tyłu w hamulce bębnowe. Przypomnijmy, że system ten współpracuje z hamulcami tarczowymi.

System EPB marki TRW montowany w hamulcach tarczowych na przedniej osi pozwala na redukcję kosztów produkcji hamulców bębnowych, dzięki rezygnacji z wyposażania ich w tradycyjny system hamulców postojowych.

Najnowszy odcinek z serii #WartoWiedzieć poniżej:

Układ EPB nie stanowi żadnego utrudnienia czy wyzwania dla diagnostów i mechaników samochodowych. Współczesne modele samochodów z EPB mają sterowniki z trybami serwisowymi. Wyróżniamy wśród nich m.in.:

• tryb warsztatowy do wymiany klocków hamulcowych
• tryb przeglądu do kontroli na rolkach najazdowych
• automatyka regulacji luzu dopasowująca położenie tłoczków do zużycia warstwy ciernej
• tryby awaryjny i diagnostyczny

Na rynku są dostępne diagnoskopy do obsługi układów EPB, ale ich zakup nie jest konieczny. Większość uniwersalnych egzaminerów (potocznie warsztatowych komputerów diagnostycznych) ma już w oprogramowaniu funkcje diagnostyki i regulacji EPB a także procedurę aktywującą tryb wymiany klocków hamulcowych.

Wymiana klocków w EPB tak jak w samochodzie z tradycyjnym układem hamulca pomocniczego rozpoczyna się od wjazdu na stanowisko warsztatowe. W następnej kolejności należy podłączyć egzaminer/diagnoskop do złącza EOBD i uruchomić tryb wymiany klocków w zaciskach EPB. Komunikaty wyświetlane na ekranie prowadzą mechanika krok po kroku. Przy demontażu system cofa nakrętki znajdujące się w tłoczkach dając zarazem możliwość swobodnego wciśnięcia tłoczków tak, aby można było wymienić klocki. Po wymianie klocków i potwierdzeniu tej czynności w diagnoskopie/egzaminerze system ustawia tłoczki w pozycji roboczej i kalibruje ich położenie dopasowując się do nowej grubości warstwy ciernej. Zakończenie procedury jest komunikowane na wyświetlaczu urządzenia diagnostycznego.

Podczas tej procedury należy pamiętać o wymogach bezpieczeństwa i np. nie bawić się drzwiami. Ich przypadkowe zamknięcie może (w zależności od typu i rocznika samochodu) ponownie wprowadzić tłoczki do pozycji roboczej.

ZF Aftermarket pod marką TRW wprowadziło na rynek zestawy silników do EPB jako część zamienną. Niespełna 10 referencji pokrywa praktycznie całe zapotrzebowanie (jeden rodzaj silnika pasuje do wielu różnych zacisków EPB) co ułatwia logistykę magazynowania i zaopatrzenia.

Nowa pozycja dla rynku części zamiennych obniża koszty serwisowania układów EPB a także przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego. Wymiana silnika EPB istotnie wydłuża żywotność całego zacisku.