O pracach nad projektem rozporządzenia ministra finansów w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania Motofaktor.pl informował już w lutym tego roku. W projekcie proponuje się wprowadzenie możliwości stosowania e-kas przez podatników, u których wartość sprzedaży bez podatku nie przekroczyła w co najmniej jednym z dwóch poprzednich lat podatkowych równowartości w złotych 10 milionów euro.

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, rozporządzenia, stosowanie kas ma zwiększyć efektywność działań administracji skarbowej w zakresie zwalczania nierejestrowanej sprzedaży detalicznej oraz unikania i uchylania się od opodatkowania w zakresie podatku VAT poprzez wprowadzone mechanizmy kontrolne w czasie rzeczywistym. Czyli mówiąc wprost, chodzi o ograniczenia szarej strefy.

Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, kasy te mają stanowić alternatywę dla użytkowanych dotychczas przez podatników kas rejestrujących. Kasy te, tak jak kasy on-line, będą posiadały funkcję przesyłu danych do systemu teleinformatycznego za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej. Pozwoli to na ciągłe, zautomatyzowane i bezpośrednie przesyłanie danych z kas z prowadzonej ewidencji oraz o zdarzeniach fiskalnych, które zaistniały podczas ich użytkowania.

Zgromadzone dane mają służyć do celów analitycznych i kontrolnych. System kontroli przekazywania danych dotyczących ewidencji sprzedaży prowadzonej za pomocą kas rejestrujących stanowi jedno z kluczowych narzędzi do walki z tzw. szarą strefą, co przyczynia się do wzmocnienia uczciwej konkurencji wśród przedsiębiorców – uzasadniają autorzy projektu rozporządzenia.

Projekt rozporządzenia przewiduje także możliwość wystawiania e-paragonów z wirtualnych kas, pod warunkiem, że klient zgodzi się na otrzymanie takiego paragonu w miejsce papierowego.

Pilotaż przed ostatecznym wprowadzeniem wirtualnych kas fiskalnych ma zostać przeprowadzony w branżach: transportowej, gastronomicznej, hotelarskiej i handlu węglem. 22 maja 2020 roku odbyła się konferencja prasowa Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji z apelem do Prezesa Rady Ministrów w tej sprawie.

Kasy wirtualne mają być alternatywą dla użytkowanych dotychczas kas rejestrujących. W przeciwieństwie do nich wirtualna kasa nie wymaga zakupu sprzętu. Wystarczy oprogramowanie, które można zainstalować na dowolnym urządzeniu, np. na telefonie, tablecie czy laptopie.

Prof. Witold Modzelewski, prezes Instytutu Studiów Podatkowych i twórca podatku VAT, w przygotowanej analizie dot. projektowanego rozporządzenia wskazuje, że ze względu na łatwość ingerencji w oprogramowanie, czy możliwość używania oprogramowania na różnych urządzeniach (telefony, tablety, itp.) „zastąpienie kasy tradycyjnej zarówno sprzętowej jak i online kasą wirtualną stanowi podstawowe zagrożenie dla ewidencjonowania sprzedaży w podatku od towarów i usług. Taka sytuacja prowadzić może do katastrofy”. Dodatkowo, urządzenie pozwala ukryć przed kontrolerem fakt sprzedaży nieopodatkowanej.

Bez względu na rodzaj kasy przed rozpoczęciem jej użytkowania konieczne jest przeprowadzenie fiskalizacji i uzyskanie numeru ewidencyjnego. W przypadku kas online dzieje się to automatycznie, nie ma potrzeby zgłaszania jej do urzędu skarbowego jak w przypadku zwykłej kasy fiskalnej.

Podczas piątkowej konferencji eksperci zwrócili uwagę, że w obecnym kształcie rozporządzenie wywołuje szereg zagrożeń, w tym tak poważne jak rozszczelnienie systemu rejestracji sprzedaży, a tym samym wzrost szarej strefy. W konsekwencji obniżą się wpływy z podatku VAT do budżetu państwa. Według analityków skala uszczupleń podatkowych tylko w branży gastronomicznej sięga 1-2 miliardów złotych rocznie, a po wprowadzeniu wirtualnych kas fiskalnych może jeszcze znacznie wzrosnąć. Ponadto zwrócili uwagę, że bardzo duże zastrzeżenia od strony merytorycznej zgłosił Główny Urząd Miar, który to ma dopuszczać kasy wirtualne do stosowania.

Zdaniem dr. Mariana Szołuchy „pod względem bezpieczeństwa systemu fiskalnego kasy wirtualne są krokiem wstecz wobec kas online, o ironio – niedawno wprowadzonych. Mogą one być tworzone przez dowolnego dostawcę i instalowane na dowolnym telefonie lub tablecie. Oznacza to, że za chwilę na rynku pojawią się aplikacje do ‘cofania licznika’ transakcji i inne podobne programy”.

Jak wnoszą eksperci, projekt wprowadzenia kas wirtualnych wymaga dopracowania, pogłębionej analizy, a początkowo tego typu kasy powinny być przeznaczone dla branż, które do tej pory nie były objęte kasami fiskalnymi. Obszarem do przetestowania kas wirtualnych może być sprzedaż z automatów, sprzedaż internetowa, czy przejazdy przy wykorzystaniu aplikacji Uber.

Podczas konferencji eksperci podpisali wspólny apel do Prezesa Rady Ministrów o odrzucenie projektu rozporządzenia w zakładanym kształcie i dalsze prace nad nim uwzględniające przeprowadzenie pilotażu jedynie w branżach, w którym występuje niskie ryzyko nadużyć.

Źródło: materiały własne, KIGEiT, Newseria Biznes