Ogumienie to jeden z podstawowych czynników decydujących o bezpieczeństwie. Warto więc zadbać o stan opon motocyklowych.
Kontroli stanu ogumienia może dokonać właściciel pojazdu we własnym zakresie i zdecydować o ewentualnej konieczności jej wymiany.
Oponę w motocyklu należy wymieniać nie tylko gdy wysokość bieżnika obniży się do wartości krytycznej, wyznaczanej przez odpowiednie nadlewy. Dopuszczalna minimalna grubość bieżnika, wynosi 1,6 milimetrów i oznaczona jest przez tzw. punkty TWI – niewielkie nadlewy wewnątrz nacięć bieżnika. Gdy nadlewy zaczynają mieć kontakt z podłożem, oponę należy bezwzględnie wymienić.
Operacji należy dokonać także, gdy pojawi się na niej wybrzuszenie, pęknięcia, lub inne widoczne uszkodzenia. Producenci zalecają także wymianę, gdy opony są stare, i guma nie ma już prawidłowych parametrów. Utrata właściwości jest procesem naturalnym – guma nie jest całkowicie odporna na promieniowanie UV, a także na duże różnice temperatur, co w naszych warunkach klimatycznych jest zjawiskiem często spotykanym.
Wiek opony ustala się poprzez odczytanie kodu DOT (Department of Transportation), zawsze tłoczonego przez producenta na boku opony. Ta informacja udostępniona jest w formie czterocyfrowego kodu, określająca tydzień, oraz rok produkcji. Pierwsze dwie cyfry zawsze oznaczają tydzień w danym roku, a kolejne dwie rok produkcji. Przykładowo – jeżeli na oponie obok liter DOT znajdziemy numer: 2121 oznacza to, że opona została wyprodukowana w 21 tygodniu 2021 roku.
W pierwszej kolejności mechanik powinien w sposób bezpieczny unieruchomić motocykl, gdyż w czasie operacji pojazd będzie miał styczność z podłożem jedynie poprzez jedno koło i podnóżek centralny. W przypadku, gdy motocykl nie jest wyposażony w taki podnóżek, musi być uniesiony specjalistycznym podnośnikiem.
Demontaż koła rozpoczyna się od wymontowania osi z zawieszenia. Niektóre konstrukcje motocyklowe wyposażone są w jednostronny wahacz tylnego koła, wtedy procedura demontażu jest prostsza.
W motocyklach turystycznych zdarza się, że dostęp do tylnej osi możliwy jest jedynie po demontażu osłon czy kufrów bocznych. Wtedy procedura wymiany tylnej opony trwa znacznie dłużej, zdjęcie elementów bywa mocno skomplikowane.
Przy operacji wymiany opony nie jest konieczny demontaż zacisku/zacisków hamulcowych, koło wyjmuje się z motocykla wraz z tarczami. W przypadku tylnego koła nie jest też konieczne rozpięcie/rozkuwanie łańcucha napędowego, ale odkręcenie zacisku hamulcowego często bywa konieczne.
Operacja wymiany opony powinna być przeprowadzona na przeznaczonych do tego specjalistycznych maszynach, przez osoby z odpowiednim przeszkoleniem. Ze względu na specyficzną konstrukcję koła motocyklowego ( do piasty dokręcona jest tarcza hamulcowa, a do tylnej także zębatka zbiorcza łańcucha) konieczne jest używanie maszyn pozwalających na taką operację.
Podczas montażu nowej opony należy zwrócić uwagę na jej prawidłowe zainstalowanie. Obecnie zdecydowana większość opon w motocyklach szosowych to opony kierunkowe, a ich kierunek obrotu oznaczony jest strzałkami. Koło pompowane jest do ciśnienia zalecanego przez producenta. Po założeniu opony niezbędne jest wyważenie koła. Czynność tę wykonuje się poprzez przylepienie w odpowiednim miejscu ciężarków o masie wskazanej przez komputer wyważarki.
W przypadku motocykli z kołem szprychowym można także zakładać ciężarki na szprychy, tuż przy feldze. Jeżeli masa ciężarków niezbędnych do wyważenia koła jest zbyt duża, mechanik powinien ponownie zamontować oponę, ale w innej pozycji, tak aby optymalnie skompensować nierównomierne rozłożenie mas, które może wynikać z niedokładnego wykonania opony, lub krzywizny felgi.
Gdy koło jest już odpowiednio napompowane i wyważone, należy ponownie zamontować je w motocyklu. Bardzo istotnie jest prawidłowe dociągnięcie kluczem dynamometrycznym wszystkich śrub mocujących koło oraz jego oś, czy zaciski hamulcowe, z momentami sił zalecanymi przez producenta w materiałach serwisowych.
Przed ostatecznym dociągnięciem śrub mocujących oś w tylnym kole, bardzo ważną czynnością jest regulacja napięcia łańcucha napędowego (o ile motocykl jest w taki wyposażony) oraz prawidłowe (dokładnie prostopadłe do osi motocykla) ułożenie osi.
Niewłaściwe wyregulowanie położenia osi tylnego koła zmienia geometrię pojazdu i w znaczmy stopniu wpływa na pogorszenie własności trakcyjnych pojazdu. Bardzo istotną czynnością będzie na koniec kilkukrotne silne naciśnięcie dźwigni hamulca tak, aby klocki hamulcowe ułożyły się w prawidłowej pozycji w stosunku do tarcz.
Polecamy także:
Motocykl – przednie zawieszenie – typowe usterki i serwisowanie
Motocyklowe zawieszenie tylnego koła
Motocyklowe skrzynie biegów – część 1
Motocyklowe skrzynie biegów – część 2
Opony motocyklowe – klasyfikacja i oznaczenia
Tylne zawieszenie w motocyklu – diagnostyka i typowe usterki
Diagnostyka, konserwacja i wymiana zestawu napędowego w motocyklu